Tabletka „dzień po” - jak działa i kiedy się ją stosuje?

Kiedy stosuje się antykoncepcję awaryjną?

Jest kilka sytuacji, które pozwalają na zastosowanie antykoncepcji awaryjnej. Mowa jest tutaj o współżyciu seksualnym bez odpowiedniego zabezpieczenia, nieskuteczności lub niewłaściwego zastosowania innych metod antykoncepcji. Podobnie jest z przemocą seksualną, czyli gwałtem, na skutek którego mogło dojść do zapłodnienia. Antykoncepcja awaryjna ma zastosowanie w sytuacjach takich jak uszkodzenie czy przedwczesne usunięcie kapturka naszyjkowego/dopochwowego, uprawianie seksu bez zabezpieczenia w czasie dni płodnych, pominięcie czy spóźnienie się z zażyciem tabletki antykoncepcyjnej, nierozpuszczenie się globulki antykoncepcyjnej dopochwowej przed współżyciem.

Nieprawidłowe stosowanie pigułek antykoncepcyjnych i plastra antykoncepcyjnego także może skłonić do sięgnięcia po tabletkę dzień po. Jeśli dojdzie do pęknięcia, zesunięcia się czy spadnięcia prezerwatywy, istnieje ryzyko zajścia w niechcianą ciążę. Podobnie jest ze spóźnionym przyjęciem iniekcji hormonów czy opóźnionym o kilka dni założeniem antykoncepcyjnego pierścienia dopochwowego. Należy pamiętać o tym, że tabletki dzień po stosowane są tylko w nagłych przypadkach i stanowią pomoc doraźną. Nie mogą być używane w sposób ciągły i zastępować konwencjonalnych metod antykoncepcyjnych.

Jakie są dostępne tabletki dzień po i jak działa antykoncepcja awaryjna?

Do wyboru kobieta ma dwa rodzaje tabletek dzień po. Pierwszym preparatem jest EllaOne, który zawiera Octan uliprystalu. Jest to związek o działaniu opóźniającym lub hamującym owulację. Przyjęcie leku ma na celu uniemożliwienie plemnikom znajdującym się w drogach rodnych kobiety zapłodnienie komórki jajowej. Octanu uliprystalu zmienia również strukturę błony śluzowej macicy, co przekłada się na hamowanie implantacji zarodka. Preparat EllaOne składa się z jednej tabletki. Tyle wystarczy do tego, aby antykoncepcja awaryjna była skuteczna. Tabletka dzień po może zostać przyjęta niezależnie od posiłku czy fazy cyklu menstruacyjnego. Kobieta podejrzewająca u siebie możliwość zajścia w ciążę, powinna przyjąć lek możliwe jak najwcześniej, do 24h od współżycia seksualnego bez zabezpieczenia. Skuteczność tej metody jest wówczas najwyższa, wynosi aż 98%. Możliwe jest późniejsze zażycie EllaOne, maksymalnie do 120h od stosunku płciowego. Im kobieta dłużej zwleka, tym skuteczność antykoncepcji awaryjnej bardziej maleje. Jeśli w przeciągu trzech godzin od zażycia tabletki dojdzie do wymiotów, należy przyjąć taką samą dawkę po raz drugi.

Kolejną tabletką dzień po jest lek Escapelle. Zawiera substancję czynną o nazwie Lewonogestrel w ilości 1500 mcg. Działanie tego preparatu jest nieco inne od EllaOne. Znajdujący się w nim związek aktywny powoduje zmiany w fizjologii błony śluzowej macicy. Tworzy on niesprzyjające warunki w drogach rodnych kobiety, uniemożliwiające zagnieżdżenie się zarodka. Dodatkowo dochodzi do zmian w składzie śluzu szyjkowego - zwiększa się jego lepkość, co bardzo utrudnia plemnikom przemieszczanie się wgłąb dróg rodnych i dotarcie do komórki jajowej. Escapelle jest lekiem, który hamuje też owulację, jeśli jeszcze do niej nie doszło. Kobieta obawiająca się o zajście w niechcianą ciążę ma maksymalnie 72h od współżycia na przyjęcie tabletki dzień po. Jeśli zażyje lek do 24h, skuteczność antykoncepcji awaryjnej plasuje się na poziomie aż 99%. W przypadku Escapelle również mogą wystąpić wymioty, co wymaga powtórnego przyjęcia jednorazowej dawki Lewonogestrelu.

Co ze skutkami ubocznymi?

Pomimo tego, że tabletki dzień po są sprowadzonymi, bezpiecznymi lekami o potwierdzonej skuteczności, kobiecy organizm może różnie reagować na zawarte w nich substancje aktywne. Możliwe jest wystąpienie skutków ubocznych po zastosowaniu antykoncepcji awaryjnej. Bardzo ważne jest to, aby kobieta traktowała tabletki dzień po jako doraźną pomoc tylko w nagłych przypadkach. Nie powinno się przyjmować jej więcej niż raz w ciągu jednego cyklu, gdyż może dojść do zaburzeń hormonalnych i rozregulowania miesiączki. Kolejną kwestią są niepożądane działania po zażyciu antykoncepcji awaryjnej. Zaliczają się do nich przede wszystkim bóle i zawroty głowy. Mogą pojawić się także nudności i wymioty. Wśród skutków ubocznych znajdują się objawy w postaci uczucia niepokoju, bólu pleców, dolegliwości żołądkowych, bezsenności, wydzieliny z dróg rodnych, obrzęku i tkliwości piersi, wahań nastrojów.

Źródło: Tabletka Po - Medyk Online