Film powstał na podstawie wstrząsających wspomnień Solomona Northupa, wolnego, wykształconego czarnego człowieka z północy stanu Nowy Jork, który podstępem został porwany i sprzedany handlarzom niewolników. Tak rozpoczęła się trwająca 12 lat dramatyczna i niezwykła odyseja człowieka, który w obliczu okrucieństwa (przedstawionego w osobie brutalnego właściciela niewolników, którego gra Michael Fassbender) walczy nie tylko o życie, ale i o zachowanie godności. Wbrew otaczającej rzeczywistości Northup próbuje przetrwać i nie stracić nadziei na wolność. W dwunastym roku jego uprowadzenia, przypadkowe spotkanie Solomona z kanadyjskim abolicjonistą (w tej roli Brad Pitt) na zawsze zmienia jego życie.