Nagrody Prezydenta Miasta Bielska-Białej w Dziedzinie Teatru 2023 wręczał zastępca prezydenta Adam Ruśniak. Otrzymali je:

• Małgorzata Jankowska - plastyczka, scenografka, kierowniczka pracowni teatralnych Banialuki;
• Tomasz Sylwestrzak - aktor bielskiej sceny lalkowej, w tym roku obchodzący jubileusz 40-lecia pracy artystycznej;
• Barbara Kierzyk - od 25 lat zajmująca się sprawami osobowymi w Teatrze Polskim;
• Mateusz Wojtasiński - aktor Teatru Polskiego, tancerz i choreograf znajdujący się obecnie na zdecydowanej linii wznoszącej swej kariery;
• Jadwiga Grudzińska - animatorka amatorskiego ruchu teatralnego, aktorka, reżyserka, autorka scenariuszy.

Laureaci dziękowali ze sceny przede wszystkim swoim współpracownikom. Tomasz Sylwestrzak wspominał swoją pierwszą obecność na scenie Banialuki: - 40 lat, a jakbym wczoraj wchodził w tę kulisę… To było zastępstwo w spektaklu Kowal...

Uroczystość rozpoczęło odczytane przez Annę Guzik-Tylkę orędzie Polskiego Ośrodka Międzynarodowego Instytutu Teatralnego; bardzo emocjonalny, odnoszący się do wojny i jej następstw tekst orędzia napisała uchodźczyni z Ukrainy, reżyserka i dyrektorka charkowskiego Teatru Arabesky Switłana Oleszko.

Naczelnik Wydziału Kultury i Promocji Urzędu Miejskiego w Bielsku-Białej Przemysław Smyczek przypomniał ideę Międzynarodowego Dnia Teatru. Święto ustanowił Międzynarodowy Instytut Teatralny w 1961 roku, na pamiątkę otwarcia w Paryżu 27 marca 1957 roku Teatru Narodów - festiwalu, podczas którego, jak donosi Wikipedia, spotkały się ze sobą zespoły teatralne z obu stron żelaznej kurtyny.

W imieniu prezydenta Bielska-Białej naczelnik przywitał ludzi teatru, oficjalnych gości oraz wszystkich, dla których teatr jest ważny i potrzebny, którzy w teatrze chcą spędzać swój najcenniejszy czas - czas wolny.

- Żyjemy w czasach przełomu, w czasach dziwnych, które sztuka teatralna może nam pomóc zrozumieć i przetrwać - mówił, zapowiadając z kolei orędzie Międzynarodowego Instytutu Teatralnego. Świat nigdy nie był tak zjednoczony i podzielony zarazem - napisała jego autorka, aktorka egipska Samiha Ayoub.

- Nie przesadzam, mówiąc, że to, co robimy na scenie jest aktem powoływania życia z nicości: jak palący się żar, który świeci w ciemności, rozjaśniając mrok nocy i rozgrzewając jej chłód. To my dajemy życiu jego wspaniałość. To my je ucieleśniamy. To my sprawiamy, że jest pełne witalności i znaczenia. Dostarczamy narzędzi do jego zrozumienia. Używamy światła sztuki, by stawić czoła ciemności ignorancji i ekstremizmu. Wyznajemy doktrynę życia po to, by mogło się rozprzestrzeniać.

Wręczono Laur Dembowskiego

Tradycyjnie przed miejskimi nagrodami wręczona została nagroda bielskiego koła Związku Artystów Scen Polskich. Spośród szerokiego grona nominowanych do uhonorowania Laurem Dembowskiego - przedstawił je zebranym przewodniczący koła Eugeniusz Jachym - tym razem została wybrana aktorka Teatru Polskiego Barbara Guzińska. W ciągu ostatniego roku zabłysła rolami Lettycji w sztuce Lettycja i lubczyk oraz Frozyny w Skąpcu Moliera w reżyserii Pawła Aignera. Publiczność zareagowała dłuuugimi oklaskami.

- Lettycji było łatwiej - przyznała laureatka, mrugając do publiczności znającej spektakl.

- Jestem wzruszona. To mój drugi Laur Dembowskiego, pierwszy otrzymałam w 1995 roku za Scenariusz dla trzech aktorek wg Bogusława Schaeffera, a teraz za Lettycję i lubczyk Petera Shaffera. Drugi powód mojej radości i satysfakcja ogromna to to, że to nagroda przyznawana przez środowisko, a nie czarujmy się - najtrudniej o uznanie ze strony aktorów - mówiła, dziękując kolegom.

Eugeniusz Jachym przypomniał, że śląska organizacja ZASP również przyznaje swoje nagrody - Nagrodę Leny Stark oraz Nagrodę dla Młodych Aktorów. Laureatem tej drugiej został Mateusz Wojtasiński z Teatru Polskiego, ale na wręczenie będzie musiał poczekać - z nieznanych przyczyn tegoroczna gala Złotych Masek, czyli nagród teatralnych marszałka województwa śląskiego, została przesunięta prawdopodobnie na jesień.

Ludziom teatru i widzom prezes bielskiego koła ZASP życzył, żeby dobrych spektakli było jak najwięcej i żeby nie zabrakło na nie pieniędzy. Wszystkim - nadziei na lepsze jutro.

Po pamiątkowym zdjęciu swoje życzenia na Dzień Teatru i z okazji nadchodzącej Wielkanocy ze sceny składali środowisku teatralnemu i widzom m.in. poseł Mieczysław Suchoń (Aby wam nigdy nie zabrakło pasji, a nam, widzom - teatru!) i przewodnicząca Rady Miejskiej Dorota Piegzik-Izydorczyk (Chciałam bardzo serdecznie podziękować za to, co robicie dla nas. Bo my, zwykli bielszczanie, korzystamy z waszej pracy.). Zastępca prezydenta Bielska-Białej Adam Ruśniak w imieniu prezydenta Jarosława Klimaszewskiego życzył ludziom teatru kolejnego świetnego roku artystycznego. - My bielszczanie jesteśmy z was dumni - podkreślał.

Zwieńczeniem świątecznego wieczoru w Banialuce był spektakl Ślub Witolda Gombrowicza w reżyserii Agaty Biziuk, do którego obejrzenia zaprosił uczestników uroczystości dyrektor Teatru Lalek Banialuka Jacek Popławski.

Sukcesy bielskich scen - Teatru Polskiego i Teatru Banialuka

Zeszłoroczne statystyki teatralne i spis sukcesów obu bielskich scen przypomniał naczelnik Smyczek.

Banialuka

W 2022 roku Teatr Lalek Banialuka obchodziła swoje 75-lecie, bogate w projekty i wydarzenia. Przygotowane zostały trzy premiery - Włosy Mamy Gro Dahle w reżyserii Anity Piotrowskiej, napisane specjalnie dla Banialuki Zakazane dzieci - opowieść korczakowska Artura Pałygi w reż. Anny Augustynowicz oraz Urodziny w Nigdylandii Marty Guśniowskiej w reż. Agnieszki Błaszczak. Teatr zagrał w sumie 297 spektakli, które obejrzało 45 tysięcy widzów. W ramach działań edukacyjnych Banialuki odbyło się 129 spotkań warsztatowych, w których uczestniczyło 4,5 tys. osób. Teatr we współpracy z Polskim Radiem Katowice wyprodukował pierwsze w swojej historii słuchowisko, był to Kajtuś Czarodziej Janusza Korczaka, zaadaptowany przez Artura Pałygę i wyreżyserowany przez Pawła Łysaka. Wyemitowano je w Dniu Dziecka.

Po pandemicznej przerwie odbył się 29. Międzynarodowy Festiwal Sztuki Lalkarskiej, w którym wzięło udział 10 teatrów z 7 krajów świata; program festiwalu obejmował 43 różne wydarzenia - prócz spektakli we wnętrzach, także spektakle plenerowe, koncerty wystawy i warsztaty.

Wspaniałym zamknięciem roku jubileuszowego była wystawa 75 lalek na 75 lecie, przygotowana przez Małgorzatę Jankowską, a eksponowana w Galerii Sfera. Powstało także albumowe wydawnictwo pod tym samym tytułem (tekst Ewa Tomaszewska, grafika i zdjęcia Marek Czernek).

Twórcy związani z Banialuką brali udział w międzynarodowych i ogólnopolskich festiwalach teatralnych i byli doceniani - nagrodzone zostały m.in. spektakle Włosy Mamy oraz Zakazane dzieci - opowieść korczakowska.

Teatr otrzymał trzy nominacje do Złotych Masek - Włodzimierz Pohl został nominowany za rolę Józefa K. w Procesie Franza Kafki w reżyserii oraz scenografii Konrada Dworakowskiego, Radosław Sadowski za rolę w spektaklu Smoki w reż. Anny Nowickiej, a Piotr Klimek za muzykę do Procesu - ta ostatnia nominacja zaowocowała specjalną Złotą Maską.

Teatr Polski

Co do Teatru Polskiego, w roku 2022 przygotował 6 premier, były to: Nikt nie kocha tak jak tenor Kena Ludwiga w reż. Witolda Mazurkiewicza, koncert Karuzela Pani Marii z piosenkami Marii Koterbskiej w nowych aranżacjach Jacka Obstarczyka, Lettycja i lubczyk Petera Shaffera w reż. Pawła Aignera, Faraon na motywach powieści Bolesława Prusa oraz opery Aida Giuseppe Verdiego w reż. Cezarego Tomaszewskiego, Sztukmistrz z miasta Lublina wg. Ishaaca Bashevisa Singera w reż. Witolda Mazurkiewicza i Milczenie. O Ewie Demarczyk Zuzanny Bojdy w reż. Tomasza Fryzeła. Na 302 spektaklach w teatrze pojawiło się 64 tysiące widzów.

Złote Maski otrzymali: Przemysław Kosiński za rolę Tugattiego w spektaklu Krum Hanocha Levina w reżyserii Małgorzaty Warsickiej oraz Agata Skwarczyńska za scenografię do tego spektaklu, a także panowie Tomasz Lorek za rolę Boyda i Rafał Sawicki za rolę Jeda w spektaklu The Big Bang, czyli Wielki Wybuch Boyda Grahama w reż. Tomasza Dutkiewicza. Nominację uzyskała Marta Gzowska-Sawicka - za rolę Dupy w Krumie.

Realizowany w TP projekt Teatr bez Barier, ułatwiający kontakt z teatrem osobom z niepełnosprawnościami wzroku i słuchu, przyniósł teatrowi pierwsze miejsce w konkursie Idol w kategorii Instytucja otwarta dla niewidomych w województwie śląskim. Spektakl Faraon wziął udział w konkursie Klasyka żywa.

W ramach cyklu Teatr Polski młodym powstały dwie ciekawe ekspozycje - wystawa fotografii Doroty Koperskiej Teatr to my w foyer TP oraz wystawa Mateusza Taranowskiego Historianka w budynku Małej Sceny (przy pomocy papierowych wycinanek wkomponowanych w prawdziwy krajobraz miasta, artysta zrekonstruował mało znane wydarzenia z historii oraz legendy Bielska i Białej).

- Mamy także bardzo silny ruch amatorski, tworzony przez kilkanaście teatrów działających przede wszystkim przy domach kultury w mieście. Ich rola jest nie do przecenienia, ale nie będę ich wymieniał, bo trwałoby to bardzo długo - oznajmił Przemysław Smyczek.

O laureatach miejskich nagród teatralnych

Małgorzata Jankowska

ukończyła Wydział Sztuk Pięknych Uniwersytetu im. Mikołaja Kopernika w Toruniu na kierunku grafika oraz studia podyplomowe na krakowskiej ASP w zakresie scenografii. Od 2014 roku pracuje w Teatrze Lalek Banialuka jako specjalista rzemiosł teatralnych - plastyk. Obecnie jest kierowniczką Działu Pracowni Teatralnych bielskiej sceny lalkowej. Kreatywnie współpracuje ze scenografami i reżyserami przedstawień, a efekty ich wspólnej pracy możemy podziwiać, oglądając nasycone magią teatru spektakle tego teatru. Była kuratorką cieszącej się ogromnym zainteresowaniem wystawy 75 lalek na 75-lecie prezentowanej w Galerii Sfera w ramach obchodów jubileuszu 75 lat istnienia Banialuki.

Tomasz Sylwestrzak

Jest absolwentem Studium Aktorskiego Teatrów Lalkowych w Będzinie. Podczas swej wieloletniej pracy na scenie Banialuki zagrał wiele interesujących ról w takich widowiskach, jak: Mr. Scrooge Mariana Pécko, Balladyna Petra Nosálka, Samotność, Martwe słowa François Lazaro i nagrodzonym Złotą Maską spektaklu Król umiera w inscenizacji tego reżysera. Zdobył Laur Dembowskiego za tytułową rolę w Wężu oraz nominację do Ikara 2014. Jest aktorem wszechstronnym, który wspaniale wpisuje się swymi umiejętnościami w wyjątkowe kreacje zbiorowe zespołu teatralnego Banialuki, takie jak: Oresteja? i Siała Baba mak czy wielobarwny spektakl Tuwim i..., który zespołowi Banialuki przyniósł dyplom specjalny w ramach Ikara 2019. Aktor w tym roku obchodzi jubileusz 40-lecia pracy artystycznej.

Barbara Kierzyk

Od ponad 25 lat pracuje w Teatrze Polskim w Bielsku-Białej. Jest specjalistą do spraw osobowych. Swym doświadczeniem, sumiennością i wiedzą z zakresu prawa pracy przyczynia się do sprawnego zarządzania zasobami ludzkimi w tej instytucji. Z wielką troską też opiekuje się magazynem kostiumów teatralnych, dbając, by przetrwała zaklęta w nich historia bielskiej sceny. W 2019 roku została odznaczona Złotym Medalem za Długoletnią Służbę.

Mateusz Wojtasiński

Tancerz, aktor, choreograf, absolwent Akademii Sztuk Teatralnych im. Stanisława Wyspiańskiego w Krakowie - Wydziału Teatru Tańca w Bytomiu. W Teatrze Polskim od 2014 roku. Zagrał na jego scenie wiele interesujących ról, w tym tytułowe role w Faraonie. Fantasmagorii na chóry i solistów w reżyserii Cezarego Tomaszewskiego oraz w Sztukmistrzu z miasta Lublina wyreżyserowanym przez Witolda Mazurkiewicza. Z dużym powodzeniem uczestniczył jako tancerz i choreograf w ważnych miejskich wydarzeniach, w tym w wyjątkowym spektaklu Bezsenna, pokazie performatywnym Artystyczna Strefa Wyzwolenia zaprezentowanym podczas Dni Bielska-Białej 2022 i pokazie mody Maria di Anglona Everlasting Art Natashy Pavluchenko.

Jadwiga Grudzińska

Aktorka, reżyserka, instruktorka teatralna, autorka scenariuszy. Prowadzi w Domu Kultury Włókniarzy zespół Teatr Bez Granic skupiający pasjonatów teatru w różnym wieku. Wiedzę zdobytą w teatrze zawodowym wykorzystuje z powodzeniem w ruchu amatorskim, tworząc interesujące widowiska takie, jak cieszący się uznaniem Skrzypek na dachu prezentowany w Sali Ceremonii cmentarza żydowskiego, a także dowcipne Śluby panieńskie i pełna uroku inscenizacja Alicji w Krainie Czarów zachwycająca widzów w każdym wieku. W ramach działalności charytatywnej organizowała przedstawienia dla podopiecznych Domowego Hospicjum św. Kamila oraz dzieci z bielskiego Szpitala Pediatrycznego, a także prowadziła warsztaty teatralne w świetlicach środowiskowych.

Sylwetki laureatów miejskich nagród przygotowała Ewa Bątkiewicz z Wydziału Promocji i Kultury UM.