Podczas pierwszego koncertu zachwycili publiczność. Zapraszają na kolejny

Bielska Orkiestra Cavatina rozpoczęła swą działalność artystyczną fantastycznym koncertem 26 października. Wielką przyjemnością było słuchanie młodych, ale już z wielkim doświadczeniem estradowym muzyków, którzy zaprezentowani w Cavatina Hall swój autorski program. Dzisiaj proponują nam utwory z literatury orkiestrowej wybitnych kompozytorów przełomu XIX i XX wieku. A więc muzyki epoki postromantycznej. Koncert poprowadzi, jako dyrygent - Maciej Tomasiewicz, a solistą w utworze Maxa Brucha będzie Piotr Gach.

Bilety na ten koncert są już dostępne w Bielskim Centrum Kultury im. Marii Koterbskiej.

Maciej Tomasiewicz - Absolwent Akademii Muzycznej w Katowicach, gdzie ukończył studia
w specjalnościach: kompozycja i teoria muzyki oraz dyrygentura symfoniczno-operowa uzyskując stopień doktora sztuk muzycznych. Uczestniczył w  Mistrzowskich Kursach Dyrygenckich prowadzonych przez M. Dittricha, G. Chmurę, J. Kaspszyka czy L. Livingstona.

Był dwukrotnym beneficjentem programu Narodowego Instytutu Muzyki i Tańca: Dyrygent-rezydent. Dotychczas asystował dyrygentom tej miary, co: G. Chmura, M. Halls, J. Kaspszyk, M. Klauza, Ch. König, A. Liebreich, J. Maksymiuk, L. Morlot, A. Wit. Jako asystent dyrygenta współpracował z NOSPR-em w Katowicach oraz Teatrem Wielkim w Łodzi. Prowadził koncerty m. in. z Filharmonią Narodową, Narodową Orkiestrą Symfoniczną Polskiego Radia i prawie ze wszystkimi innymi orkiestrami symfonicznymi w Polsce.

Współpracuje na stałe z Operą Śląską, w której poprowadził m.in. premiery baletowe: Szeherezada/Medea z muzyką M. Rimskiego-Korsakowa i S. Barbera, Sól Ziemi Czarnej z muzyką polskich kompozytorów, Sekret Requiem (w reżyserii M. Znanieckiego), a także wznowienie Toski G. Pucciniego, Dziadka do Orzechów P. Czajkowskiego, Barona Cygańskiego J. Straussa, Napoju miłosnego G. Donizettiego czy Strasznego dworu S. Moniuszki. W OiFP w Białymstoku poprowadził m. in. spektakle Carmen G. Bizeta oraz Turandot G. Pucciniego.

W sezonie 2016-2017 współpracował, jako asystent dyrygenta, z Polską Orkiestrą Sinfonia Juventus. W latach 2019-2022 pełnił rolę asystenta dyrygenta i dyrektora artystycznego A. Boreyki w Filharmonii Narodowej. W 2021 roku otrzymał odznakę „Zasłużony dla Kultury Polskiej”. Od sezonu artystycznego 2022/2023 pełni rolę zastępcy Kierownika Muzycznego w Operze Śląskiej.

Piotr Gach (wiolonczela) - o jeden z młodych, wybijających się wiolonczelistów, kompozytorów i aranżerów muzycznych. Sam kiedyś o sobie powiedział: „uczyłem się śpiewać, ucząc się mówić”. Jako wiolonczelista współpracuje z wieloma orkiestrami, a zawodowo związany jest Radomską Orkiestrą Kameralną. Znany w Polsce i za granicą, jako kompozytor i aranżer muzyki etnicznej dla zespołu Etnos Ansamble, który współtworzy.

Zespół ten to czterech wytrawnych instrumentalistów. Każdy z członków zespołu stanowi wyjątkową indywidualność i dysponuje własnymi doświadczeniami zdobywanymi w ramach rozmaitych projektów. Połączyła ich miłość do muzyki etnicznej, a więc tego, co piękne, proste, tętniące życiem i najbliższe duszy każdego człowieka. Wśród członków tego zespołu znajdziemy również nazwisko Konrada Merty - wybitnego akordeonisty, absolwenta bielskiej szkoły muzycznej.

Program Koncertu

1. Edward Grieg - Suita „Z czasów Holberga” op. 40.

Powstała w 1884 roku z okazji 200-lecia urodzin Ludviga Holberga. Premiera miała miejsce w Bergen 12 marca 1885 roku. Dzieło zostało skomponowane specjalnie na uroczyść obchodzoną w całej Skandynawii, upamiętniającą największego komediopisarza Północy, z pochodzenia Norwega, L. Holberga. Grieg postanowił utrzymać ją w stylu muzycznym epoki, w jakiej żył Holberg. Swoją kompozycję nazywał „perukową”, aczkolwiek dzieło wykorzystywało jedynie dawne formy muzyczne, nawiązując wyraźnie do współczesnego nurtu neoromantyzmu w muzyce XIX w.

Suita początkowo napisana na fortepian, później zinstrumentowana na orkiestrę smyczkową przez samego kompozytora, składa się z pięciu części:

• Preludium Allegro vivace oparte jest na trzytonowym motywie. Ta część suity nawiązuje do kompozycji Haendla, utrzymana jest w stylu muzyki XVIII-wiecznej.
• Sarabanda Andante espressivo, część bardzo dostojna, jest daleką stylizacją tańca, od którego wzięła nazwę.
• Gawot Allegretto - trio tego tańca ma wyraźnie nordycki charakter.
• Aria andante religioson nawiązuje do stylu Bacha, utwór utrzymany jest w charakterze romantycznej pieśni.
• Rigaudon Allegro con brio to część pełna lekkości starofrancuskiego tańca z Prowansji.

Czas trwania - 23 minuty.

2. Max Bruch - „Kol Nidrei” op. 47 na wiolonczele i orkiestrę symfoniczną

To utwór wyjątkowy w twórczości tego kompozytora. Dzieło niezwykłe, właściwie fantazja muzyczna. Nawiązuje do modlitwy żydowskiej unieważniającej przysięgi religijne, jednak tylko takie, które zostały złożone zbyt pochopnie oraz składane pod przymusem. bądź też całkiem nieświadomie. Modlitwa ta odmawiana jest przed wieczorem Jom Kipur.

Przejmujący temat pierwszy, grany przez solistę po krótkim orkiestrowym wstępie opartym na kilku dźwiękach, jest jakby błaganiem o wybaczenie. Motyw pełen zadumy, bólu i rozterki przechodzi w łagodną postać wspólnego śpiewu wszystkich instrumentów, by pod koniec utworu, już w tonacji durowej, przymieść ulgę i poczucie wybaczenia.

Czas trwania - 11 min.

3. Gustaw Holst - Suita św. Pawła op. 29 nr 2, pierwotnie zatytułowana Suita in C

To czteroczęściowy utwór skomponowany w 1913 roku dla orkiestry szkolnej dziewcząt St. Paul’s w Hamersfeld. To niezwykle popularne dzieło na orkiestrę smyczkową. Ukończone w 1913 roku, ale opublikowane dopiero w 1922 roku ze względu na liczne poprawki w partyturze, które wprowadzał kompozytor.

Swą nazwę wzięła od nazwy szkoły dla dziewcząt St. Paul's w Hammersmith w Londynie, gdzie Holst był nauczycielem muzyki i dyrygentem szkolnej orkiestry od 1905 roku. Utwór skomponował w dowód wdzięczności za wybudowanie dla niego dźwiękoszczelnego studia muzycznego. Suita jest jednym z wielu utworów, które napisał dla uczniów tej szkoły.

Części:

• JIg - to rodzaj pieśni i tańca ludowego ze Szkocji, Irlandii i Anglii z okresu baroku.
• Ostinato - na stale powtarzanym motywie w drugich skrzypcach kompozytor bawi się motywami muzycznymi, przeprowadzając je przez wszystkie instrumenty, co doskonale obrazuje termin muzyczny „ostinato”, oznaczający wielokrotne powtarzanie struktury melodycznej.
• Intermezzo - to najbardziej melodyjna część utworu. Na tle akompaniamentu orkiestry granej pizzicato pojawia się nostalgiczna melodia przedzielana gwałtownie pojawiającymi się tutti ze zmianą tempa i dynamiki, by na zakończenie tej części kwartet solistów zagrał piękną melodię zakończoną wspólnym z orkiestrą dźwiękiem zgranym pizzicato.
• Finale - to znów barwny i energetyczny motyw nawiązujący do melodii tanecznych Szkocji, Anglii i Irlandii, by w ostatnich taktach utworu znów nas zaskoczyć pojawiającym się znienacka pięknym wolnym motywem pierwszych skrzypiec.

Czas trwania 13 min.

Mieczysław Karłowicz - Serenada na smyczki op. 2.

W twórczości Karłowicza to jeden z pierwszych utworów orkiestrowych, które skomponował we wczesnej młodości. Od chwili jego stworzenia cieszy się wielką popularnością wśród orkiestr smyczkowych, jak i melomanów na całym świecie. Serenada op. 2 swoje prawykonanie miała 15 IV 1897 roku w Berlinie. Wykonała ją wówczas Berliner Philharmonisches Orchester pod dyrekcją H. Urbana. To utwór czteroczęściowy. Konstrukcja i koncepcja utworu wskazuje na zachwyt młodego Karłowicza twórczością Mozarta, Czajkowskiego, czy też Dvoráka.

Po pierwszym wykonaniu publiczność i krytyka okrzyknęły go utworem wysoce awangardowym, mając na uwadze przeplatające się motywy liryczne z gwałtownymi zmianami temp, artykulacji i dynamiki. Szczególnie uroczymi są części środkowe: Romans i Walc. W drugiej części zachwyca nas przepiękna liryczna melodia prowadzona przez wiolonczelę, by w trzeciej części bawić nas walcem, który swoim pięknem prowokuje, by wstać z krzeseł i zatańczyć. A część finałowa to ukoronowanie utworu, który zmieniając się, jakby przewijając rolkę w kalejdoskopie, zaskakuje nas nowymi pomysłami melodycznymi, oczarowuje nas lirycznym wyrazem, tak charakterystycznym dla całej późniejszej twórczości Karłowicza.

Części:

• Marsz,
• Romans,
• Walc,
• Finał.

Czas trwania: 23 min.

Edward Grieg - (1843-1907), norweski kompozytor, nazwany przez krytyków „Chopinem północy”. Jeden z najwybitniejszych kompozytorów skandynawskich, również pianista i dyrygent, pochodził z rodziny o szkockich korzeniach. Studia muzyczne odbył w Lipsku, studiując fortepian u wybitnego nauczyciela pianistyki Ignaza Moschelesa, kompozycję u Karla Reineckego.

Po studiach powrócił do Norwegii, gdzie w Oslo jako dyrygent prowadził tamtejszą orkiestrę. W 1880 roku przeniósł się do Bergen, rozpoczynając swe podróże zagraniczne. Był twórcą narodowej szkoły muzycznej w Norwegii. Jego utwory powiązane są z literaturą (sagami, legendami, nordycką balladą, poezją ludową) oraz z muzycznym folklorem skandynawskim. Cechuje je liryzm i subtelna nastrojowość (w miniaturach fortepianowych bliska już impresjonizmowi) i ogromna inwencja melodyczna.

Pieśni odznaczają się idealną zgodnością tekstu i melodii w akcentach i frazowaniu oraz bogatym akompaniamentem, z rozbudowaną harmoniką. Na zamówienie Henrika Ibsena skomponował muzykę do dramatu „Peer Gynt”, którą później przekomponował na dwie suity orkiestrowe. To właśnie one, oprócz koncertu fortepianowego i suity „Z czasów Holberga”, przyniosły mu światowy rozgłos. W 1904 został odznaczony norweskim Krzyżem Wielkim Orderu Świętego Olafa, a w 1896 roku francuską Legią Honorową.

Max Bruch (1838-1920) - niemiecki kompozytor. Jako kilkuletni chłopiec zaczął się uczyć kompozycji i już w 1852 roku, gdy miał 14 lat, wykonano jego pierwszą symfonię. W latach 1858-1861 działał w Kolonii, pracując jako nauczyciel muzyki. Tam też odbyła się w 1858 prapremiera pierwszej jego opery pt. Scherz, List und Rache. W 1862 Bruch przeniósł się do Mannheim. Rok później została wystawiona w tym mieście jego opera romantyczna Loreley, do libretta poety Emmanuela Geibla.

Bruch w swojej muzyce zbliżył się do Wagnera, a z drugiej strony kontynuował typowy styl niemieckiej opery romantycznej, pełnej demonizmu i niesamowitości. Nie opery jednak przysporzyły sławy Bruchowi. Pierwszym ogromnym sukcesem kompozytora był I Koncert skrzypcowy g-moll. Utwór ten spotkał się z przychylnymi opiniami już po prawykonaniu przez O. Königslöwa w Koblencji. Koncertem zainteresował się skrzypek Joseph Joachim, który zaprzyjaźnił się z Bruchem, skorygował partyturę i przez swoje wirtuozowskie wykonania przyczynił się do popularyzacji tego wybitnego dzieła skrzypcowego.

Gustaw Holst (1874- 1934) - angielski kompozytor o korzeniach niemiecko- szwedzkich. Niezwykle uzdolniony muzycznie. Studia rozpoczął w Royal College of Music w Londynie, studiując puzon, kompozycję i dyrygenturę. Po zawarciu małżeństwa zmuszony do podjęcia stałej pracy zarobkowej zatrudnił się, jako nauczyciel muzyki, w kilku szkołach dla dziewcząt, a potem w Morley College i Royal College of Music.

Niewiele miał wówczas czasu na komponowanie, a jego utwory z tego okresu utrzymane były w stylu na poły wagnerowskim. Jednak pod wpływem Vaughana Williamsa i ich wspólnej pasji zbierania pieśni ludowych rozwinął własną osobowość muzyczną. Bliższe pieśniom ludowym są suity na orkiestrę wojskową i suita St. Paul, którą napisał dla orkiestry szkolnej.

Potem powstał jego najsłynniejszy cykl, „Planety”, skomponowany w latach 1913-1916 w wyniku przypadkowej rozmowy o astrologii. To ten utwór przyniósł kompozytorowi światową sławę. Lata I wojny światowej spędził służąc w wojsku na Bliskim Wschodzie. Po powrocie do Anglii nadal uczył i komponował. W 1923 poważna choroba trwale nadwerężyła jego zdrowie, ograniczyła możliwości twórcze i prawdopodobnie skróciła życie.

Mieczysław Karłowicz (1876-1909) herbu Ostoja - polski kompozytor i dyrygent. Autor m.in. pieśni oraz różnych utworów orkiestrowych, w tym 6 poematów symfonicznych. Przedstawiciel nurtu późnego romantyzmu. Również taternik, fotografik i publicysta. W 1882 rodzina Karłowiczów sprzedała majątek i zamieszkiwała początkowo w Heidelbergu, potem w 1885 w Pradze i w 1886 w Dreźnie, by ostatecznie w 1887 osiedlić się w Warszawie. Od siódmego roku życia pobierał naukę gry na skrzypcach w Dreźnie i Pradze.

Po osiedleniu w Warszawie kontynuował naukę gry na skrzypcach u Jana Jakowskiego, a w latach 1889-95 był uczniem Stanisława Barcewicza, równocześnie studiując harmonię u Zygmunta Noskowskiego i Piotra Maszyńskiego, następnie zaś kontrapunkt i formy muzyczne u Gustawa Roguskiego, W tych latach zaczął także komponować. Z przełomu 1893/94 pochodzi pierwszy zachowany utwór Karłowicza Chant de mai na fortepian. Obok nauki gry i kompozycji studiował nauki przyrodnicze na Carskim Uniwersytecie.

Po przyjeździe do Berlina chciał rozpocząć studia skrzypcowe w klasie sławnego w owym czasie skrzypka Josepha Joachima, jednak na upragnione studia skrzypcowe nie został przyjęty. Zapisał się na studia do klasy harmonii i kompozycji Henryka Urbana, znakomitego dyrygenta i kompozytora. Ten krok w karierze okazał się zbawienny dla jego talentu muzycznego. Równocześnie studiował na Uniwersytecie Berlińskim historię muzyki, filozofię, fizykę.

Swą poważną zawodową twórczość rozpoczął od kompozycji pieśni do słów Kazimierza Przerwy-Tetmajera. W Berlinie pod kierunkiem swego pedagoga i mistrza wykonano po raz pierwszy jego Serenadę na smyczki op. 2. Po powrocie do Warszawy zajął się, oprócz kompozycji, publikacjami w czasopismach muzycznych wychodzących w Warszawie. Poematy symfoniczne to najważniejsze pozycje w twórczości kompozytora, z których ostatni, „Epizod na Maskaradzie”, pozostawiony w szkicach, zinstrumentował Grzegorz Fitelberg, znakomity polski dyrygent i kompozytor.

Z Tatrami łączyła go od lat szczególna więź duchowa. Działał w Towarzystwie Tatrzańskim, publikował artykuły z wędrówek górskich, pasjonował się wspinaczką, jazdą na nartach, fotografiką; stał się jednym z pionierów polskiego taternictwa. To miłość do Tatr stała się przyczyną jego śmierci. 8 lutego 1909 roku zginął w Tatrach pod lawiną śnieżną podczas samotnej wycieczki górskiej na nartach, w drodze z Hali Gąsienicowej do Czarnego Stawu, u stóp Małego Kościelca.