Industriada w Starej Fabryce! Znamy program!

Stara Fabryka to oddział Muzeum Historycznego w Bielsku-Białej. Ma swoją siedzibę w dawnej fabryce Büttnerów na Żywieckim Przedmieściu. Od 1869 roku przez ponad sto lat produkowano tutaj różnorodne tkaniny wełniane, w tym słynne bielskie sukno, a przez pewien czas wyrabiano również dywany. Otwarte w 1996 roku jako Muzeum Techniki i Włókiennictwa, a dekadę później włączone zostało do Szlaku Zabytków Techniki Województwa Śląskiego.

Śląsko-małopolskie dwumiasto, od wieków słynące z wyrobu sukien, dzięki industrializacji stało się trzecim ośrodkiem przemysłu wełnianego Austro-Węgier. Później było drugim po Łodzi centrum włókienniczym II Rzeczpospolitej, a w epoce PRL-u zwano je „miastem stu przemysłów”. Plansze informacyjne i wypełnione eksponatami witryny zapraszają do odbycia niezwykłej wędrówki w świat tętniących pracą warsztatów, manufaktur i fabryk.

Główna część ekspozycji to unikalna kolekcja maszyn i urządzeń, pracujących niegdyś w zakładach włókienniczych. Przędzalnia, oddział przygotowawczy, tkalnia i wykończalnia. Produkcja kapeluszy. Kantor mistrza i laboratorium włókiennicze.

Program

Sobota, 17 czerwca

12:00 - 20:00 - Otwarcie ekspozycji Starej Fabryki dla publiczności - zwiedzanie bez przewodnika

Goście INDUSTRIADY poznają przedstawione w przystępny sposób procesy technologiczne produkcji tkanin wełnianych, a także kapeluszy. Dawne Bielsko-Biała: dziesiątki fabryk i zakładów, w szczególności włókienniczych.

Rzadko uświadamiamy sobie, że produkowane w nich tkaniny były specyficznymi dziełami sztuki. Uzdolnieni fachowcy projektowali setki deseni i wzorów, aby zadowolić gusta potencjalnych klientów. Przędzalnia, przygotowalnia, tkalnia, farbiarnia, wykończalnia, a w nich dziesiątki maszyn i urządzeń - wszystkie odkryją przed zwiedzającymi swoje tajemnice.

12:00 - 12:30 - Piękno metalowych emocji - wernisaż - wystawa

Uroczyste otwarcie wystawy prac Magdaleny Magmy Stelmaszyńskiej, połączone z poczęstunkiem dla gości.

Magdalena Magma Stelmaszyńska urodziła się 27 lipca 1971 roku w Dąbrowie Górniczej. Absolwentka Państwowego Liceum Sztuk Plastycznych w Dąbrowie Górniczej. Studiowała w Wyższej Szkole Sztuki i Projektowania w Łodzi na wydziale Architektury Wnętrz, gdzie uzyskała dyplom w 2007 roku. Zdobyła certyfikat z języka francuskiego na Université de Paris-Sorbonne we Francji. Brała udział w pracach archeologicznych i konserwatorsko-rekonstruujących na terenie Francji, m.in.: Chateau de Thouzon (1995), Chateau de Forcalqueiret (1997). Od 1992 roku prowadzi własną pracownię plastyczną, zajmując się między innymi projektowaniem i wykonywaniem artystycznego wyposażenia wnętrz. Uprawia także malarstwo sztalugowe i ilustrację. W latach 2000-2012 pracowała jako specjalista do spraw plastyki w Pałacu Kultury Zagłębia. Od 2013 roku mieszka na stałe w Twardorzeczce koło Żywca, gdzie prowadzi Pracownię Plastyczną „Dekormag”.

12:00 - 20:00 - Piękno metalowych emocji - instalacja artystyczna

Ekspozycja czasowa zorganizowana w ramach INDUSTRIADY 2023, święta Szlaku Zabytków Techniki.

Wystawa sztuki Magdaleny Magmy Stelmaszyńskiej zaaranżowana w przestrzeni ekspozycji stałej Starej Fabryki: „Od włókiennictwa do małego fiata. Przemysł Bielska-Białej w XIX i XX wieku” oraz „Wilk, selfaktor, postrzygarka…Zabytki techniki włókienniczej”. Prace artystki wykonane są na nietypowym materiale, jakim jest blacha. Obiekty artystki są formami, w których kluczową rolę odgrywa światło i ruch.

Historyczny, industrialny i przemysłowy charakter wnętrz sal ekspozycyjnych harmonizuje z pracami z zakresu sztuki współczesnej.

Wystawa będzie czynna od 17 czerwca do 31 września.

12:00 - 20:00 - Exo-Material - wystawa

Exo-Material to wystawa rzeźb Agaty Agatowskiej inspirowanych współczesną modą, teatrem, maszynami i nauką. Artystka w sposób niekonwencjonalny łączy klasyczne kanony z nowoczesnością, tradycję z futuryzmem. Motywem przewodnim ekspozycji jest dyskurs z fizycznością rzeźby i próba ukazania form pozamaterialnych, takich jak np. idee, myśli czy marzenia. W swojej sztuce wykorzystuje najnowsze technologie, większość rzeźb wykonuje w autorskiej technice mastiku (rodzaj żywicy epoksydowej). Prezentowane prace pochodzą z lat 2008-2022. Na ekspozycji będzie można zobaczyć obiekty dobrze już znane szerszej publiczności (m.in. Przeprowadzka na Marsa II), ale też najnowsze, z których część jest eksponowana po raz pierwszy (m.in. Cosmic Girl, Cristal).

Wystawa przygotowana w ramach Nagrody Dyrektora Muzeum Historycznego przyznanej podczas 5. Bielskiego Festiwalu Sztuk Wizualnych 2022.

Wystawie towarzyszy katalog, do nabycia w kasie Starej Fabryki. Kurator wystawy: Iwona Koźbiał-Grzegorzek.

14:30 - 15:30 - Exo-Material, czyli o formach pozornie niemożliwych - wykład

Wykład i oprowadzanie po wystawie własnej prof. Agaty Agatowskiej. Autorka wprowadzi widzów w świat swych inspiracji i motywacji do twórczych działań, którymi są współcześni projektanci mody, struktury i kształty maszyn czy odkrycia naukowe z dziedziny fizyki. Opowie także o tajnikach autorskiej techniki - mastiku, w której (jako jedyna) wykonuje swoje rzeźby. Futurystyczne, nowoczesne formy sztuki w kontekście muzealnej, fabrycznej przestrzeni, połączone z bezpośrednim spotkaniem z artystką, będzie znakomitą okazją do poznania, jak blisko siebie mogą być: myśl techniczna i wizja artystyczna.

Informacje dodatkowe

Agata Agatowska, ur. w 1976 r. w Oświęcimiu. Studiowała rzeźbę w Akademii Sztuk Pięknych we Wrocławiu. Dyplom magisterski obroniła w 2001 roku. Edukację artystyczną w zakresie rzeźby i scenografii kontynuowała w Kunstakademie Düsseldorf w Niemczech. W 2012 roku otrzymała dyplom niemieckiej uczelni, a następnie obroniła doktorat w ASP we Wrocławiu. W 2019 roku uzyskała stopień doktora habilitowanego na Uniwersytecie Pedagogicznym im. KEN w Krakowie. Od 2017 roku wykłada rzeźbę na Wydziale Sztuki UP w Krakowie, na stanowisku adiunkta, a od 2020 na stanowisku profesora UP. W latach 2002-2006 współpracowała z Velvets Theater w Wiesbaden, jako aktorka pantomimy. Za swoją twórczość rzeźbiarską artystka otrzymała liczne nagrody, m.in. nagrodę Darmstädter Sezession, w Darmstadt w Niemczech (2008) oraz Grand Prix na V Biennale Sztuki Młodych Rybie Oko w Słupsku (2008). W 2013 roku została uhonorowana Wyróżnieniem Miasta Oświęcim w dziedzinie kultury. W 2018 roku zdobyła tytuł Osobowość Roku w plebiscycie „Gazety Krakowskiej”. W 2022 otrzymała Nagrodę Dyrektora Muzeum Historycznego w Bielsku-Białej podczas 5. Bielskiego Festiwalu Sztuk Wizualnych 2022. Stypendystka miasta Oświęcim oraz fundacji niemieckich z Düsseldorfu: Hedwig und Robert Samuel Stiftung i Friedrich H. J. Schneider Stiftung. Prace w przestrzeni publicznej: Athena de Futuro, Uniwersytet Pedagogiczny im. KEN w Krakowie Ice Cream, Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej Manggha, Kraków, Catwalk to a Dream 3; Kąpiel w pianie; bez tytułu, Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku, David Bowie Fanka; Miś Uszatek (rzeźby zakupione w ramach programu Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku „Rzeźba w Przestrzeni Publicznej dla Niepodległej - 2021”; Różowa kokarda; Kot, Miejska Biblioteka Publiczna GALERIA KSIĄŻKI, Oświęcim Prace artystki znajdują się także w kolekcjach muzealnych i prywatnych w kraju i za granicą.

12:30 - 14:00 - Sztuka w przemyśle - przemysł w sztuce - zwiedzanie z przewodnikiem

„Sztuka w przemyśle - przemysł w sztuce” to specjalne oprowadzanie po Muzeum.
Pojedyncze włókno, od momentu ostrzyżenia owcy do prasowania gotowej tkaniny, przechodziło wyjątkową drogę, którą przedstawiono na ekspozycji Starej Fabryki. Zwiedzający obejrzą nie tylko zabytkowe maszyny o skomplikowanych, a często fantazyjnych kształtach, same w sobie będące swego rodzaju dziełami sztuki. Zobaczą również liczne obrazy, grafiki i medale, na których uwieczniono sceny z warsztatów rzemieślniczych i hal fabrycznych bądź postaci zasłużonych osób. A także reklamy, prospekty, foldery i wydawnictwa - pamiątki dawnej sztuki typograficznej.

12:00 - 20:00 - Przemysł w sztuce. Dawniej i dziś... - pokaz filmu

Pokaz filmu - Fabryki Bielska, Białej i okolic w 1865 roku. Na podstawie litografii Carla Bollmanna”. Przemysłowy krajobraz śląsko-galicyjskiego dwumiasta, malowniczo położonego u stóp Beskidów, trzeciego co do wielkości ośrodka przemysłu wełnianego Austro-Węgier, inspirował artystów, którzy uwieczniali je w dziełach sztuki. Do najcenniejszych wizerunków miasta należy Widok Bielska i Białej z okolicą autorstwa Carla Bollmanna. Centralną kompozycję, panoramę miasta od wschodu, otaczają 32 mniejsze ilustracje. Prezentują one wybrane rezydencje, budowle sakralne, gmachy użyteczności publicznej oraz, co najistotniejsze, 21 obiekty przemysłowe. Film ukazujący owe fabryki dawniej i dzisiaj wprowadza zainteresowanych w industrialną historię miasta.

12:00 - 16:00 - Mozaiki dwumiasta - warsztaty kreatywne

Mozaika jest techniką dekoracyjną znaną od starożytności. Misterne obrazy wykonane z rozmaitych kształtów, materiałów i kolorów, z łatwością możemy odnaleźć w lokalnej przestrzeni publicznej - zdobią one wiele historycznych wnętrz i budowli, m.in. Zakłady Przemysłu Wełnianego Welux w Bielsku-Białej. Czy trudno je przygotować? Przekonajcie się sami. Przy pomocy trójkątów, kwadratów, okręgów, linii i odrobiny cierpliwości każdy uczestnik zajęć ułoży własną, niepowtarzalną kompozycję, inspirując się mozaiką wybitnego artysty Ignacego Bieńka.

Dodatkowo dla najmłodszych, przygotowane będzie w przestrzeni wystawy czasowej Exo-Material. Agata Agatowska, stanowisko do pracy twórczej. Z jednolitych mas plastycznych, każdy uczestnik będzie mógł stworzyć swoje dzieło - inspirowane nowo poznanymi rzeźbami. Do zabawy można przyłączyć się w dowolnym momencie. Czas tu nie gra roli.
Wiek uczestników: 3-10 lat

Realizacja: Dorota Kapska, Ela Kozłowska, Justyna Kubaczka. Wiek uczestników: od 8-108 lat.

16:00 - 17:30 - Sztuka w przemyśle - wykład historyczny

Sztuka w przemyśle to wycieczka terenowa szlakiem architektury przemysłowej Bielska-Białej.

W dawnych dzielnicach przemysłowych miasta, w szczególności na Dolnym i Żywieckim Przedmieściu, po dziś dzień znaleźć można wiele dawnych budowli fabrycznych. Lepiej lub gorzej zachowane, służące dzisiaj innym celom, świadczą o industrialnej przeszłości Bielska-Białej. O ich przeszłości, formach artystycznych, stylowych odniesieniach opowiadać będą Piotr Kenig, historyk przemysłu, kierownik Starej Fabryki, oraz dr Ewa Janoszek, historyk sztuki, autorka książki poświęconej architekturze przemysłowej Bielska-Białej.

18:00 - 19:30 - Sztuka w przemyśle - przemysł w sztuce - zwiedzanie z przewodnikiem

Pojedyncze włókno, od momentu ostrzyżenia owcy do prasowania gotowej tkaniny, przechodziło wyjątkową drogę, którą przedstawiono na ekspozycji Starej Fabryki. Zwiedzający obejrzą nie tylko zabytkowe maszyny o skomplikowanych, a często fantazyjnych. kształtach, same w sobie będące swego rodzaju dziełami sztuki. Zobaczą również liczne obrazy, grafiki i medale, na których uwieczniono sceny z warsztatów rzemieślniczych i hal fabrycznych bądź postaci zasłużonych osób. A także reklamy, prospekty, foldery i wydawnictwa - pamiątki dawnej sztuki typograficznej.

---

• Gdzie? Stara Fabryka, Bielsko-Biała, Pl. Żwirki i Wigury 8 (Muzeum Historyczne w Bielsku-Białej)
• Kontakt z Muzeum: tel. 508 358 823, mail: aleksandra.gladys@muzeum.bielsko.pl, strona: muzeum.bielsko.pl

Pełny program we wszystkich miastach regionu na stronie: https://industriada.pl/program/