Jak chronić skórę dziecka przed słońcem? SPF dla dzieci, odpowiednie ubrania i pozytywne nawyki

Czy wszystkie te środki ostrożności są faktycznie niezbędne dla zabezpieczenia skóry pociechy przed promieniowaniem UV? Jak wybierać najlepsze kremy na słońce dla dzieci i co z syntezą witaminy D u najmłodszych podczas stosowania kosmetyków z filtrem? Poznaj najważniejsze informacje o tym zagadnieniu i przygotuj malucha na wakacje bez oparzeń słonecznych i podrażnień skóry!

Dlaczego krem z filtrem dla dzieci jest niezbędny na wakacjach? Wpływ promieniowania UV na skórę dziecka

O wpływie promieniowania ultrafioletowego na zdrowie oraz na kondycję skóry człowieka pisze się i mówi od dawna - warto jednak podkreślić, że negatywne skutki nadmiernej ekspozycji dzieci na promieniowanie słoneczne mogą być jeszcze poważniejsze i bardziej dotkliwe, niż u dorosłych. Z czego to wynika?

• Skóra niemowląt i małych dzieci jest zdecydowanie cieńsza i delikatniejsza niż skóra dorosłych - to sprawia, że oparzenia słoneczne u maluchów następują szybciej i są bardziej rozległe. Do powstania uszkodzeń skóry wystarczy także mniejsza dawka promieniowania, niż u dorosłych.
• Dzieci - w przeciwieństwie do osób dorosłych - nie są do końca świadome zagrożeń wynikających z nadmiernej ekspozycji na promieniowanie UV. To sprawia, że nie będą same pilnowały aplikacji i reaplikacji kremów przeciwsłonecznych. Dla dzieci - w niektórych przypadkach - nakładanie ciężkich konsystencji może stanowić dyskomfort, dlatego rodzice powinni poszukiwać zarówno akceptowalnych przez malucha formuł, jak i pilnować, by krem do opalania dla dzieci był zawsze obecny na skórze pociechy w odpowiedniej ilości.
• Struktura tkanki podskórnej (wraz z tkanką tłuszczową) u dzieci różni się od struktury tych tkanek u dorosłych, co przekłada się na ograniczenie zdolności do termoregulacji. W praktyce oznacza to, że dzieci przegrzewają się szybciej od dorosłych i są bardziej narażone na udar cieplny.

A co z syntezą witaminy D? W świetle wymienionych powyżej argumentów zaleca się, by obecność dzieci na słońcu była maksymalnie ograniczana, jednak z drugiej strony - promieniowanie UV (a właściwie promieniowanie UVB) jest niezbędne do wytwarzania w organizmie tej cennej substancji. Jej niedobór u dzieci może powodować krzywicę, problemy z prawidłowym wzrostem zębów oraz inne, negatywne skutki zdrowotne. Należy jednak podkreślić, że do syntezy odpowiedniej dawki witaminy D wystarczy ekspozycja na słońce trwająca zaledwie 15 minut dziennie, z odsłoniętymi ramionami oraz podudziami (w sytuacji bez zaaplikowanych kremów z SPF dla dzieci). Z kolei nałożenie kosmetyku z filtrem wydłuża możliwy czas przebywania na słońcu (powyżej 15 minut), więc w okresie od maja do września dawka promieniowania i tak będzie prawidłowa, a w okresie jesienno-zimowym, niezależnie od wieku dziecka (dotyczy to noworodków, niemowląt i starszych pociech) zaleca się suplementację witaminy D na odpowiednim poziomie.

Ochrona dziecka przed słońcem - najważniejsze zasady

Efektywna ochrona dziecka przed słońcem jest istotna nie tylko z uwagi na zapobieganie bolesnym oparzeniom i podrażnieniom, ale również ze względu na profilaktykę czerniaka - dziecięcego i w wieku dorosłym. Im większa bowiem częstotliwość oparzeń w wieku dziecięcym, tym większe ryzyko zachorowania na czerniaka w wieku dorosłym (wynika to z faktu, że promieniowanie UVA i UVB wykazuje zdolność do uszkadzania DNA i powodowania mutacji predysponujących do powstania nowotworów skóry). Jakie działania podejmować, by ochrona dziecka przed słońcem była skuteczna i efektywna?

• Przede wszystkim - kremy na słońce dla dzieci Należy pamiętać o ich regularnej aplikacji na wakacjach, a także na uzupełnianiu ich warstwy po kąpieli w morzu czy basenie, po spoceniu się malucha czy po wytarciu ręcznikiem (o tym, czym kierować się przy wyborze kremów do opalania dla dzieci, piszemy poniżej).
• Ograniczanie częstotliwości i długości ekspozycji dziecka na promieniowanie UV. Zaleca się, by nie przebywać z dzieckiem na zewnątrz w godzinach południowych i wczesnych godzinach popołudniowych, gdy słońce operuje najmocniej. Ponadto w trakcie zabaw na plaży lub przy basenie warto wybierać miejsca zacienione, osłonięte przed bezpośrednim padaniem promieni słonecznych;
• Stosowanie akcesoriów chroniących dziecko przed promieniowaniem słonecznym. Wśród takich gadżetów można wyróżnić ubrania wykonane z materiałów pokrytych warstwą ochrony przeciwsłonecznej (tak zwane ubrania UV), okulary przeciwsłoneczne - konieczne do zabezpieczenia wzroku malucha przed najgroźniejszymi dla oczu promieniami UVA, a także nakrycia głowy (najlepiej w jasnych kolorach, które nie przyczyniają się do nadmiernego przegrzania organizmu, odbijając - a nie kumulując - promienie słoneczne).

Krem z filtrem dla niemowląt i starszych dzieci - jak wybrać najlepszą opcję?

Obecnie na rynku dostępnych jest naprawdę wiele propozycji kremów z filtrem dla dzieci - ich podstawowy podział to:

• filtry mineralne (określane czasem jako filtry fizyczne), które osiadają na skórze i odbijają promienie słoneczne, tworząc swoistą barierę. Ich minusem jest efekt bielenia skóry, natomiast w kontekście ochrony maluchów może być to plus - rodzic dokładnie widzi, gdzie krem jest obecny, a gdzie trzeba go uzupełnić;
• filtry chemiczne - te filtry zawierają substancje mające zdolność do kumulowania promieniowania słonecznego i przetwarzania go na energię cieplną. Wyróżniają się lekkością konsystencji, ale jednocześnie - wyższym potencjałem drażniącym;
• filtry mieszane - czyli połączenie filtrów chemicznych i fizycznych w jednym produkcie. Powstały z myślą o zachowaniu zalet obu rodzajów filtrów przy jednoczesnej redukcji ich wad - bielenia skóry i ryzyka potencjalnych podrażnień.

Dla ochrony skóry dzieci (w tym noworodków i niemowląt), najlepszym wyborem będą filtry mineralne (fizyczne) o najwyższym możliwym faktorze - SPF 50, dającym najbardziej efektywną i najdłużej trwającą ochronę. Mają one najmniejszy potencjał drażniący i nadają się nawet dla dzieci cierpiących na AZS czy inne choroby skórne. U starszych dzieci, którym może przeszkadzać ciężka konsystencja, warto zacząć wprowadzać filtry mieszane. Aby przekonać pociechy do aplikacji i reaplikacji ochrony przeciwsłonecznej, można sięgnąć po barwione filtry w sztyfcie. Przybierają one odcienie zieleni, niebieskości czy różu, zapewniając frajdę z nakładania kosmetyku i… jeszcze wyraźniej pokazując, gdzie należy dołożyć kolejną warstwę formuły.

Źródła:
Prof. nadzw. dr hab. n. med. W. Baran, Jakie są zalecenia dotyczące ochrony skóry niemowląt oraz dzieci przed promieniowaniem słonecznym? [w:] Medycyna Praktyczna, 18.05.2018
S. J. Balk, Rada ds. Zdrowia Publicznego i Sekcja Dermatologii, Promieniowanie ultrafioletowe: zagrożenie dla dzieci i młodzieży [w:] Pediatria Po Dyplomie vol.15, 3/2011
O. Mills, J. L. Messina, Czerniak dziecięcy: przegląd piśmiennictwa [w:] Dermatologia Po Dyplomie tom 1, 4/2010