[ZDJĘCIA] Czterdzieści lat LIPY - garść wspomnień i jubileuszowa edycja

- Moi Drodzy Przyjaciele, jest mi szczególnie miło zaprosić młodych ludzi do udziału w kolejnej edycji najstarszej, trwającej nieprzerwanie imprezy literackiej dla dzieci i młodzieży w Polsce. Tekst ten piszę ze wzruszeniem, gdyż 4 czerwca 2023 roku minie dokładnie czterdzieści lat od pierwszego finału wówczas jeszcze Wojewódzkiego Przeglądu Dziecięcej i Młodzieżowej Twórczości Literackiej LIPA, który pod patronatem prezydenta Bielska-Białej organizuje Spółdzielnia Mieszkaniowa „Złote Łany” w Bielsku-Białej - mówi juror konkursu Jan Picheta.

- Od czerwca 1983 roku nad imprezą czuwa dyrektorka Spółdzielczego Centrum Kultury BEST Irena Edelman, z którą wymyśliliśmy LIPĘ, a która ma wsparcie w zarządzie SM „Złote Łany” na czele z prezesem Eugeniuszem Cebratem. Od ponad 20 lat patronami przeglądu są kolejni prezydenci Bielska-Białej (obecnie Jarosław Klimaszewski). Dzięki temu LIPA może co roku rozkwitać znakomitymi tekstami uroczej literackiej młodzieży. LIPA była dotąd jedynym konkursem, w którym przyznawano sto głównych i równorzędnych nagród - pod postacią druku nagrodzonych tekstów w „lipowej” antologii - podsumowuje.

40. Edycja

Ze względu na inflację w bieżącej edycji organizator ograniczył liczbę laureatów zaledwie do sześćdziesięciorga. Zaprasza piszących po polsku uczniów szkół podstawowych i średnich z kraju i zagranicy!

W LIPIE mogą wziąć także udział byli laureaci przeglądu, którzy ukończyli już wiek szkolny, a którzy zostaną sklasyfikowani w osobnej kategorii. Tematyka i rodzaj literacki utworów są dowolne, a ilość prac ograniczona do sześciu tekstów. W przypadku utworów prozatorskich lub prób dramatycznych objętość prac ograniczono do pięciu stron znormalizowanego maszynopisu (9 000 znaków).

Warunkiem udziału jest nadesłanie samodzielnie napisanych utworów (nigdzie wcześniej niepublikowanych) w trzech egzemplarzach. Teksty należy opatrzyć słownym godłem (pseudonimem); to samo godło trzeba wpisać do karty zgłoszenia.

Utwory można nadsyłać pocztą lub drogą elektroniczną. Do utworów pełnoletni uczestnicy dołączają zgodę na udział w konkursie oraz przetwarzanie i publikację ich danych osobowych (załącznik nr 2 do karty zgłoszenia). W przypadku osób niepełnoletnich powyższą zgodę wyrażają ich rodzice lub opiekunowie (załącznik nr 1 do karty zgłoszenia).

Regulamin, karta zgłoszenia z załącznikami i dodatkowe informacje dostępne są na stronie internetowej organizatora http://www.sckbest.pl . Prace wraz z kartami uczestnika należy przesłać do 20 czerwca 2023 r. pod adresem: Spółdzielcze Centrum Kultury BEST przy Spółdzielni Mieszkaniowej "Złote Łany"; 43-300 Bielsko-Biała, Jutrzenki 22 z dopiskiem Lipa 2023 lub online zgloszenia@lipa.sckbest.pl.

Ogłoszenie wyników, wręczenie nagród i publiczna prezentacja nagrodzonych utworów połączone będą z panelem dyskusyjnym i warsztatami literackimi prowadzonymi przez jurorów (przewodniczący Tomasz Jastrun, Jan Picheta, Juliusz Wątroba) podczas podsumowania przeglądu 21 października 2023 r. w Spółdzielczym Centrum Kultury „Best” przy Spółdzielni Mieszkaniowej „Złote Łany” od godz. 11.00 do 18.00.

W imprezie od samego początku brali udział wybitni ludzie kultury. Laureatami pierwszej LIPY były m. in. znana aktorka Narodowego Starego Teatru w Krakowie Ewa Kaim, historyk sztuki, autor książek o sztuce i wystaw artystycznych w Nowym Jorku Maurycy Kulak, autorka tekstów do musicali Janusza Kohuta (nb. związanego z LIPĄ corocznymi ilustracjami muzycznymi dedykacji dla laureatów), poetka i tłumaczka Aleksandra Chrystowska-O’Shea.

• Wielokrotnie nagradzani byli: aktorka Teatru Polskiego w Bielsku-Białej, scenografka i pisarka Edyta Duda-Olechowska,
• krakowski artysta plastyk Wojciech Książek,
• etnolog, poeta, prozaik, malarz Szymon Broda,
• profesor nauk biologicznych, kierownik Laboratorium Bioinformatyki i Inżynierii Białka w Międzynarodowym Instytucie Biologii Molekularnej i Komórkowej w Warszawie, swego czasu najmłodszy polski profesor, poeta Janusz Bujnicki,
• autorka kilku tomów wierszy Antonina Lisiecka,
• autor książki prozatorskiej, filolog Gracjan Pająk,
• prof. Uniwersytetu Warszawskiego, dyrektor Instytutu Slawistyki Zachodniej i Południowej Patrycjusz Pająk,
• prof. filologii polskiej w Uniwersytecie Pedagogicznym w Krakowie Katarzyna Wądolny-Tatar, dramaturg, prozaik i reporter, autor głośnej książki „Kołchoz im. Adama Mickiewicza” i ponad 40 sztuk teatralnych, dwukrotny laureat głównej Gdyńskiej Nagrody Dramaturgicznej Artur Pałyga,
• badacz starodruków, pilot i żeglarz, prozaik Jerzy Kąkol z San Diego (CA),
• kierowniczka zespołu tańca nowoczesnego w Uniwersytecie Harvarda, a obecnie dr historii sztuki w McGill University w Montrealu Anna Piotrowska,
• doktorantka Massachusetts Institute of Technology, poetka i tłumaczka Julia Dziubek,
• artysta plastyk, filmowiec i fotografik, laureat wielu nagród międzynarodowych (obecnie mieszkaniec Japonii) Sławomir Rumiak,
• autorka książek poetyckich i powieści, laureatka nagrody Stanisława Lema oraz Fundacji Kościelskich Jolanta Stefko,
• krakowski prozaik Aksan Sadik Ridha Hassan,
• pisarka Izabela Jagosz,
• parokrotny reprezentant młodzieży polskiej podczas sesji Rady Europy, prozaik Jerzy Ziemacki, poeta Jakub Nowak (mieszkaniec irlandzkiego miasta Limerick),
• bielskie poetki Katarzyna Argasińska, Renata Morawska, Aneta Ryncarz,
• bibliofil Krzysztof Krysta,
• dziennikarki - Beata Indi Tyrna (Cieszyn) i Małgorzata Mrowiec (Kraków),
• dziennikarze warszawscy - Marcin Kozłowski oraz Grzegorz Markowski („Szkło kontaktowe”) i wielu innych.

Oto, co o „Lipie” sądzą znany poeta, przewodniczący jury Tomasz Jastrun i ceniony dramaturg Artur Pałyga?

- Lipa to niezwykła, ważna impreza, z czterdziestoletnią tradycją. Ma zasięg ogólnopolski, ale na szczęście nie stosuje miar sportowych - jest aż sto równorzędnych nagród (w tym roku będzie sześćdziesiąt). I tak powinno być tam, gdzie mamy do czynienia z dziećmi, mało odpornymi na porażkę, i ze sztuką - z natury niewymierną. Dzisiaj, gdy znikają literackie pisma, gdy poezja i proza mają coraz mniej miejsca w życiu, a literackie talenty nie mają gdzie się rozwijać, “Lipa” ma ogromne znaczenie, gdy chodzi o podtrzymanie literackich tradycji w Polsce. “Lipa” inspiruje i zachęca młodych ludzi do zajmowania się sztuką. Nie przypadkiem w konkursie przeważają dzieci z małych miasteczek, a nawet ze wsi. Pan Bóg bowiem sieje talentami po całej Polsce i nie wybiera miejsc, a tym właśnie dzieciom z małych ośrodków zwykle najtrudniej ocalić własną wrażliwość i swój talent. Spotkanie w Bielsku-Białej daje im nadzieję i siłę. Forma podsumowania przeglądu w Spółdzielczym Centrum Kultury “Best”, uroczyste wręczanie nagród, spotkania, warsztaty literackie, występy artystyczne, w końcu zbiór nagrodzonych utworów - książka, która jest dzieckiem “Lipy”, to wszystko staje się dla młodych ludzi wielką artystyczną przygodą i często określa na zawsze ich stosunek do świata - napisał Tomasz Jastrun przewodniczący jury.

- Wyrosłem pod tą „Lipą”. Wydaje mi się, że każdy, kto pisze, musi mieć taki czas, kiedy się mobilizuje, taki czas ikonopisania. Każda konfrontacja z innymi piszącymi daje do tego okazję. Każda taka informacja jest pożyteczna, pouczająca i powoduje ruch myśli, wyrywa z ciszy szuflady, choć oczywiście naraża na niebezpieczeństwo odrzucenia. To było bardzo, bardzo ważne, zobaczyć, że mój tekst został wybrany do publikacji i wydrukowany. Nie zgadzam się z opiniami, że jeśli ktoś ma pisać, to będzie pisał bez względu na wszystko. „Lipa” daje poczucie sensu temu całemu pisaniu, wskazuje, co dobre, co złe. Nadaje wartość. Daje dobry początek. Jest przygotowaniem do czegoś, co się ma szanse narodzić - napisał wielokrotny laureat LIPY Artur Pałyga.