Nazwa e-dowody może sugerować, że są to dokumenty wirtualne i dostępne przez Internet. Pochodzenie nazwy nie ma jednak nic wspólnego z ich formą - to nadal takich samych rozmiarów plastikowe karty ze zdjęciem obywatela. Przedrostek „e” oznacza, że dokumenty te zostały wyposażone w specjalną elektroniczną warstwę biometryczną. Z wyglądu nowy dowód będzie niewiele różnił się od starego. W dalszym ciągu za pomocą e-dowodu osobistego będzie można otrzymać tak zwane pożyczki na dowód osobisty, czyli bez zaświadczeń o dochodach.

Warstwa biometryczna - do czego służy?

Dzięki wyposażeniu dowodów osobistych w warstwę biometryczną, możliwa jest szybsza weryfikacja tożsamości danej osoby, na przykład w automatycznych bramkach na lotniskach. Dotychczas Polacy posiadający tradycyjny dowód osobisty musieli stać w niejednokrotnie bardzo długich kolejkach w celu weryfikacji ich tożsamości przez kontrolerów. Osoby, które mają e-dowód wyposażony w aplikację ICAO, mogą wejść na teren obcego kraju po weryfikacji automatycznej - wystarczy jedynie przejść przez bramkę, która zweryfikuje zgodność twarzy osoby przechodzącej z danymi zapisanymi w dokumencie.
E-dowód można wykorzystać także w kraju - chociażby podczas uwierzytelniania swojej tożsamości w e-usługach administracji publicznej. W tym celu trzeba przyłożyć nowy e-dowód do czytnika oraz wpisać kod PIN. Tak samo można potwierdzić swoją tożsamość w dowolnym stacjonarnym urzędzie.

Dzięki dokumentowi z warstwą biometryczną, można również podpisywać dokumenty elektroniczne. Wystarczy opatrzyć e-dowód zaawansowanym podpisem elektronicznym, który będzie ważny na równi z podpisem własnoręcznym.

Warstwa biometryczna to środek identyfikacji elektronicznej (zwany „profilem elektronicznym”), który zapewnia wysoki poziom zaufania. Profil elektroniczny będzie umieszczony w dowodzie każdej osoby, która wyrobi dokument.

Jak otrzymać e-dowód?

Wniosek o e-dowód można składać tak samo, jak wniosek o zwykły dowód bez warstwy elektronicznej. Ci, którzy preferują tradycyjne metody, mogą wnioskować o o e-dowód na papierze poprzez złożenie wniosku w urzędzie. Istnieje jednak także możliwość złożenia wniosku i dopełnienia wszystkich formalności przez Internet. Wystarczy pomyślnie zalogować się do swojego profilu zaufanego i złożyć wniosek o wydanie e-dowodu przez e-urząd. Do urzędu trzeba się będzie wtedy stawić jedynie po odbiór gotowego dokumentu.

Dowody z warstwą elektroniczną mogą wyrobić jedynie osoby, które w momencie składania wniosku o dowód mają ukończone 13 lat. Profil elektroniczny będzie można bowiem stworzyć jedynie dla osób pełnoletnich i osób mających ograniczoną zdolność do czynności prawnych.

Czy trzeba wymieniać stary dowód?

Nie, nie trzeba wymieniać starych dowodów na nowe, jeżeli nie upłynął jeszcze ich termin ważności. Tradycyjne dowody zachowują swą ważność do dnia, który jest zapisany na ich odwrocie. Jeżeli natomiast upłynie termin ważności naszego dokumentu, kolejny, który otrzymamy, na pewno będzie już dowodem z warstwą elektroniczną.

Wszyscy natomiast, którzy chcą otrzymać e-dowody mimo tego, że ich tradycyjne dowody są ważne jeszcze przez kolejne kilka lat, również mogą zawnioskować o nowy dokument. Zamiana zwykłego dowodu na e-dowód jest bezpłatna, nawet jeżeli dokonujemy jej w trakcie ważności starego dokumentu.

„Osoby, które nie wyjeżdżają za granicę i nie załatwiają spraw urzędowych przez Internet, nie mają po co wymieniać starego dokumentu na nowy, jeżeli jego ważność jeszcze nie upłynęła. Warstwa elektroniczna może natomiast przydać się wszystkim tym, którzy korzystają z e-usług. W takim wypadku rzeczywiście opłaca się wymienić dowód na nowy, tym bardziej, że jest to całkowicie darmowe” - wskazuje Aneta Filipkowska z serwisu zadluzenia.com.

Proces wymiany dowodów polskiego społeczeństwa będzie trwał zatem 10 lat. Wszystkie dokumenty wydane do 3 marca 2019 roku są bowiem ważne jeszcze maksymalnie do tego dnia w 2029 roku. 4 marca 2019 roku teoretycznie wszyscy Polacy będą posiadali już jedynie dowody z warstwą elektroniczną. Stare dowody będą mieli tylko seniorzy, którzy jeszcze przed 1 marca 2015 roku wyrobili sobie dowód bezterminowy. Mogą oni korzystać z dokumentu dożywotnio i nie mają obowiązku wymiany go na e-dowód.

E-dowody sposobem na kontrolę NFZ

Rząd chce także wykorzystać e-dowody do tego, by sprawnie rozliczać placówki medyczne ze świadczonych usług. Dzięki przyłożeniu e-dowodu osoba będzie mogła potwierdzić swoją obecność w szpitalu lub przychodni. Profil osobisty umieszczony w e-dowodzie gwarantuje obywatelowi wysoki poziom bezpieczeństwa.

E-dowód jest wspólnym projektem Ministerstwa Cyfryzacji i Ministerstwa Spraw Wewnętrznych. Polska nie będzie pierwszym w Europie krajem, który wprowadza takie rozwiązanie. E-dowody z powodzeniem funkcjonują już chociażby u naszych zachodnich sąsiadów: w Niemczech, Hiszpanii, Francji, Portugalii, Belgii, a także w Szwecji czy Austrii.