O historii strajków robotniczych w klubokawiarni "Aquarium"

Dariusz Zalega to dziennikarz, autor książki "Śląsk zbuntowany" (Wydawnictwo Czarne, 2019), poświęconej Ślązakom walczącym w hiszpańskiej wojnie domowej w latach 1936-1939. Podczas spotkania opowiadał o strajkach i demonstracjach w Bielsku, m.in. o pierwszych w regionie obchodach święta pracy, podczas których doszło do zamieszek robotniczych. Historyk przypomniał również o postaci Zygmunta Glucksmanna i zaapelował o to, by lepiej upamiętnić tę postać, np. poprzez nazwanie jego nazwiskiem którejś ulicy. Glucksman był bielskim adwokatem wyznania mojżeszowego, który aktywnie działał w organizacjach robotniczych, bronił robotników w procesach sądowych i walczył na rzecz praw pracowniczych.

Szczególnie ciekawe zdaniem historyka jest to, że na terenie naszego miasta robotnicy polscy i niemieccy działali we wspólnych organizacjach, nie było między nimi takich napięć narodowościowych jak na Górnym Śląsku. Jednym z przykładów takiego działania była organizacja "Przyjaciele Natury", która sprzeciwiała się nacjonalizmowi i zbudowała schronisko na Błatniej.

Historyk przypomniał również niezwykłe życiorysy niektórych robotników z regionu. Wśród nich szczególnie ciekawy był życiorys Richard Mendroka, urodzonego w Aleksandrowicach w 1893 roku, z zawodu rzeźnika. Mendrok w 1914 trafił do pułku artylerii ciężkiej austriackiej, rok później trafił do niewoli, przyszła rewolucja rosyjska, został uwolniony. Ponownie trafił na front, tym razem w Armii Czerwonej, znów dostał się do niewoli, tym razem niemieckiej. Trafił do obozu jenieckiego, potem znalazł się w Krakowie. Ponownie został wcielony do armii austriackiej. Trafił na front włoski. Udało mu się przeżyć. W okresie międzywojennym wyjechał do pracy do Francji, gdzie pracował jako górnik. Następnie walczył w wojnie domowej w Hiszpanii, potem internowany we Francji. W 1942 roku został wydany do Niemiec jako obywatel Rzeszy i został skierowany do budowy bazy łodzi podwodnych. Ponieważ miał problemy ze zdrowiem, został więc zwolniony, wrócił do Francji. Dołączył do francuskiego ruchu oporu. Został znów aresztowany. Trafił do więzienia dla więźniów politycznych. W więzieniu wziął udział w buncie więźniów. W obozie pod Paryżem doczekał wyzwolenia przez Amerykanów. W 1948 roku schorowany wrócił do Polski.