Skarby sztuki i historii - nowości z Muzeum Historycznego w Bielsku-Białej

Już wkrótce Skarby Ziemi i Industriada

7 czerwca startuje kolejna edycja Industriady - święta Szlaku Zabytków Techniki. W Bielsku-Białej wydarzenia odbędą się w Starej Fabryce, jednym z czterech oddziałów Muzeum Historycznego.

Tegorocznym motywem przewodnim są Skarby Ziemi - naturalne zasoby wykorzystywane przez człowieka od czasów prehistorycznych do budowy, polowań, obrony czy wyrobu codziennych przedmiotów.

Z tej okazji w Starej Fabryce zaprezentowana zostanie wystawa Rudy, skały i solanki - zapomniane skarby Beskidu, przygotowana przez Bożenę i Bogusława Chorążych z Działu Archeologii Muzeum. Ekspozycja obejmuje pięć grup tematycznych: rudy żelaza, piaskowce i rogowce, wyroby z gliny, obiekty związane z warzeniem soli oraz przetwórstwem skał wapiennych i piaskowcowych. To opowieść o bogactwach naturalnych Beskidów - niektórych zapomnianych, innych nadal wykorzystywanych.

- Wystawa będzie modułowa, a na każdy z modułów złożą się gabloty zawierające poszczególne kategorie grup surowcowych oraz bogato ilustrowane tablice z informacją o tradycji, sposobach eksploatacji i przetwarzania tych bogactw - informował Bogusław Chorąży.

Jak podaje Urząd Miejski w Bielsku-Białej, "prezentacji zapomnianych skarbów Beskidu, ale tylko w dniu Industriady, towarzyszyć będą wykłady dr. Ryszarda Chybiorza, geologa, emerytowanego pracownika naukowego Wydziału Nauk o Ziemi Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, oraz kuratorów wystawy. Poruszą one tematy m.in. dawnych tradycji wydobycia rud żelaza na naszym terenie i działalności hutniczej, wykorzystania surowców skalnych na terenie Beskidu od pradziejów do czasów współczesnych, oraz solowarstwa, co ma związek z ostatnio przeprowadzonymi badaniami archeologicznymi w miejscowości Sól, w gminie Rajcza, w wyniku których odkryto obecność źródeł solankowych na Żywiecczyźnie".

Choć Industriada trwa tylko jeden dzień, Rudy, skały i solanki… będą obecne w Starej Fabryce cały tydzień - do 14 czerwca.

Spotkanie z Bogdanem Frymorgenem

12 czerwca o godz. 20.00 w Salonie Muzycznym Zamku Książąt Sułkowskich odbędzie się spotkanie z Bogdanem Frymorgenem - dziennikarzem, pisarzem i fotografem.

- Bogdan Frymorgen jest polskim dziennikarzem, fotografem, kuratorem i pisarzem mieszkającym w Wielkiej Brytanii. Urodził się w Komorowicach, dziś to dzielnica Bielska-Białej. Przed wyjazdem z kraju studiował anglistykę na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie. Przez dwadzieścia cztery lata pracował dla Serwisu Światowego BBC. Od 1998 roku jest korespondentem radia RMF FM w Londynie. Współpracuje z wieloma instytucjami kulturalnymi w Polsce. Jest członkiem Związku Polskich Artystów Fotografików oraz rady nadzorczej Żydowskiego Muzeum Galicja w Krakowie. Frymorgen jest autorem licznych albumów fotograficznych i wystaw. W jego twórczości literackiej często pojawiają się refleksje na temat pamięci, historii i osobistych doświadczeń. Dotychczas nakładem krakowskiej oficyny Austeria ukazało się dziesięć książek Bogdana Frymorgena - mówiła dyrektor Iwona Purzycka, prezentując sylwetkę zaproszonego gościa.

Śladami pierwszych właścicieli zamku

Nie wszyscy wiedzą, że w lutym 2025 roku zbiory Działu Historii Muzeum Historycznego w Bielsku-Białej wzbogaciły się o wyjątkowy zabytek - pergaminowy dokument z 20 kwietnia 1569 roku, dotyczący pożyczki w wysokości 750 talarów udzielonej księciu cieszyńskiemu Fryderykowi Kazimierzowi.

Dokument ten opatrzony jest nazwiskami znakomitych postaci: Fryderyka Kazimierza - księcia cieszyńskiego i na Wielkim Głogowie, Mikołaja Karwińskiego z Karwiny - marszałka Księstwa Cieszyńskiego oraz Macieja Pilara z Pilchu - przedstawicieli lokalnej szlachty, którzy poświadczają, że gmina miasta Frysztad poręcza wspomniany kredyt. Udzielającymi pożyczki byli szlachcic Jerzy Rzesz i jego żona Elżbieta.

To niezwykle cenne źródło historyczne nie tylko dokumentuje życie polityczno-gospodarcze XVI-wiecznego Księstwa Cieszyńskiego, związanego z pierwszymi właścicielami Bielska i zamku, ale jest również najstarszym pergaminowym eksponatem w posiadaniu muzeum.

Dokument można oglądać do 3 sierpnia - jest prezentowany przy wejściu na ekspozycję stałą, na pierwszym piętrze, w południowym skrzydle Zamku Książąt Sułkowskich.

Zeszyty Sułkowskich

26 lipca odbędą się uroczyste obchody 170. rocznicy poświęcenia kaplicy zamkowej pw. św. Anny. Wydarzeniu towarzyszyć będzie promocja czwartego numeru Zeszytów Sułkowskich. W spotkaniu wezmą udział autorzy publikacji: dr Grzegorz Madej, Bożena i dr Bogusław Chorążowie oraz Karol Sienkiewicz.

Najnowszy numer liczy 112 stron i zawiera trzy obszerne artykuły:

• Kaplica Zamkowa Książąt Sułkowskich pw. św. Anny w Bielsku-Białej. Stan na rok 2023 autorstwa dr. Grzegorza Madeja,
• Podtoruński majątek księżnej Marii Sułkowskiej w dobie reformy rolnej II RP pióra Karola Sienkiewicza,
• Kaplica pw. św. Anny w świetle badań archeologicznych autorstwa Bożeny i dr. Bogusława Chorążych.

Publikacja wydana została w miękkiej oprawie ze skrzydełkami, zawiera indeks nazwisk i jest dostępna w cenie 29 zł.

Splecione światy

Projekt Splecione światy. 80 lat ZPAP w Bielsku-Białej przedstawiła Teresa Dudek-Bujarek, kierownik Działu Sztuki i Rzemiosła Artystycznego Muzeum Historycznego w Bielsku-Białej.

Warto przypomnieć, że historia Bielskiego Okręgu Związku Polskich Artystów Plastyków od samego początku nierozerwalnie łączy się z muzeum - pierwszą siedzibą lokalnego środowiska artystycznego był właśnie Zamek Sułkowskich.

Z tego względu to właśnie w Muzeum Historycznym odbędzie się jubileuszowa wystawa, którą będzie można oglądać od 12 czerwca do 28 września. Zaprezentowane zostaną prace 25 artystek i artystów zrzeszonych w bielskim okręgu ZPAP - nagrodzonych i nominowanych do Nagrody Artystycznej Prezydenta Miasta Bielska-Białej Ikar.