Wiadomości

  • 28 lutego 2024
  • wyświetleń: 549

Jak prawidłowo sporządzić testament?

Materiał partnera:

Przepisy prawa spadkowego określają porządek dziedziczenia ustawowego w oparciu o stosunek pokrewieństwa i powinowactwa, przewidując kilka kręgów spadkobierców. Jeśli spadkodawca chce samodzielnie - czyli w sposób odmienny od reguł dziedziczenia ustawowego - rozrządzić swoim majątkiem na wypadek śmierci, ma on możliwość sporządzenia testamentu. Przepisy prawa spadkowego przewidują kilka rodzajów testamentu. W praktyce największą popularnością cieszy się testament holograficzny, zwany powszechnie testamentem własnoręcznym. Warto pamiętać, że musi on spełniać określone przepisami prawa wymogi. Ich niedopełnienie naraża testament na nieważność. A to z kolei oznacza, że wola spadkodawcy nie zostałaby spełniona.

skuteczny testament


Kiedy sporządzić testament?



Zgodnie z przepisami prawa spadkowego do dziedziczenia spadku może dojść na podstawie przepisów ustawy lub testamentu. Co istotne, testament sporządzony przez spadkodawcę ma pierwszeństwo przed przepisami ustawy. Dlatego też testament warto sporządzić przede wszystkim wtedy kiedy chcemy rozrządzić majątkiem w sposób odmienny niż przewidują to przepisy prawa.

Kto może sporządzić testament?



Testament może sporządzić osoba posiadająca pełną zdolność do czynności prawnych, co w uproszczeniu można określić zdolnością do podejmowania czynności wywołujących skutki prawne. Pełna zdolność do czynności prawnych jest nabywana przez osobę fizyczną wraz z pełnoletnością. W związku z tym testament może sporządzić osoba, która co do zasady ukończyła 18 lat i jednocześnie nie została w żaden sposób ubezwłasnowolniona.

O czym pamiętać sporządzając testament?



Podstawowym wymogiem testamentu własnoręcznego jest to, że - jak sama nazwa wskazuje - musi całkowicie być sporządzony własnoręcznie pismem ręcznym. Jest to podstawowy warunek, który musi zostać spełniony, aby testament wywołał skutki prawne. Testament sporządzony na komputerze lub na maszynie będzie nieważny. Testament sporządzony przez kogoś bliskiego „pod nasze dyktando” również będzie nieważny. - wskazuje adwokat dr Agata Koschel-Sturzbecher z kancelarii adwokackiej Koschel-Sturzbecher. Testament będzie nieważny również wtedy gdy nie będzie zawierał podpisu spadkodawcy. Warto pamiętać także o opatrzeniu testamentu datą jego sporządzania. Brak daty również skutkuje nieważnością testamentu, chyba że nie ma wątpliwości co do zdolności spadkodawcy do sporządzenia testamentu, treści testamentu oraz wzajemnego stosunku kilku testamentów.

Przeczytaj również: Co to jest testament? Jakie są rodzaje testamentów i jak go sporządzić?

Jak sporządzić testament w domu?



Powołując danych spadkobierców do dziedziczenia należy zadbać o to, aby zostali oni określeni w sposób umożliwiający ich zidentyfikowanie i nie budzący wątpliwości. Osoba powołana do dziedziczenia musi żyć, to znaczy istnieć w chwili śmierci spadkodawcy. Jedyny wyjątek to możliwość powołania dziecka poczętego, które może zostać spadkobiercą pod warunkiem, że urodzi się ono żywe.

A co w przypadku, gdyby jedyny spadkobierca powołany w treści testamentu zmarł przed testatorem? W takiej sytuacji dojdzie do dziedziczenia ustawowego. Z kolei gdy spadkodawca powołał kilku spadkobierców, a jeden z nich zmarłby przed testatorem, to co do zasady jego udział przypadnie pozostałym spadkobiercom testamentowym w stosunku do przypadających im udziałów.

Powołując spadkobierców co do zasady powinniśmy wskazać ułamek, w jakim każdy z nich ma dziedziczyć spadek. Jeśli tego nie zrobimy, spadkobiercy będą dziedziczyć majątek zmarłego w równych częściach. A jak przekazać komuś w treści testamentu konkretny składnik majątku, na przykład. samochód? Służy temu instytucja zapisu uregulowana w przepisach prawa spadkowego. Zgodnie z ich treścią spadkodawca może przez rozrządzenie testamentowe zobowiązać spadkobiercę ustawowego lub testamentowego do spełnienia określonego świadczenia majątkowego na rzecz oznaczonej osoby.

Zapis ustanowiony w treści testamentu pozwala przekazać dany składnik majątku na rzecz konkretnej osoby. Zapis może być zawarty w testamencie własnoręcznym, jednak w takiej sytuacji zapisobierca nie otrzyma rzeczy automatycznie. Zapisobiorca będzie musiał wystąpić do spadkobierców o wykonanie zapisu.

Wydziedziczenie w testamencie



Testament może zawierać również wydziedziczenie, co w uproszczeniu oznacza pozbawienie prawa do zachowku zstępnych, małżonka lub rodziców.

Warto pamiętać, że wydziedziczenie jest możliwe tylko w określonych przepisami prawa sytuacjach. I tak, spadkodawca może pozbawić spadkobiercę zachowku, w przypadku gdy ten:

  1. wbrew woli spadkodawcy postępuje uporczywie w sposób sprzeczny z zasadami współżycia społecznego;
  2. dopuścił się względem spadkodawcy albo jednej z najbliższych mu osób umyślnego przestępstwa przeciwko życiu, zdrowiu lub wolności albo rażącej obrazy czci;
  3. uporczywie nie dopełnia względem spadkodawcy obowiązków rodzinnych.


Warto pamiętać, że wydziedziczając bliskich w treści testamentu należy podać dokładną przyczynę takiej decyzji. Nie musi ona być sformułowana identycznie jak to ujęto w przepisach prawa spadkowego. Podstawę wydziedziczenia można opisać własnymi słowami - kluczowe jest aby pozwalały one zrozumieć podstawę takiej decyzji spadkodawcy.

Warto w tym miejscu podkreślić jak duże znaczenie ma odpowiednie sformułowanie wydziedziczenia. Wydziedziczając spadkobiercę warto posłużyć się zwrotem „wydziedziczam” lub „pozbawiam prawa do zachowku”.W przypadku gdy spadkodawca użyje zwrotu „wyłączam od dziedziczenia” zostanie to potraktowane jako testament negatywny co nie jest tożsame z wydziedziczeniem. Testament negatywny wyłącza od dziedziczenia, jednak nie pozbawia prawa do zachowku.

Gdzie schować testament?



Mając już sporządzony testament w następnej kolejności zwykle pojawia się pytanie gdzie go przechowywać. Jednym z rozwiązań może być przekazanie testamentu (lub informacji o tym gdzie jest przechowywany) komuś bliskiemu. Niektórzy jednak nie chcą zbyt wcześnie dzielić się swoją wolą z bliskimi przez co decydują się na schowanie testamentu bez ujawniania szczegółów swoim bliskim. To z kolei rodzi ryzyko, że testament nie zostanie odnaleziony, albo zostanie odnaleziony po dłuższym czasie. Warto zatem pamiętać, że jednym z najbezpieczniejszych rozwiązań jest zdeponowanie testamentu własnoręcznego u notariusza, który zadba o to, aby testament został zarejestrowany w Notarialnym Rejestrze Testamentów.

Jak widać przy sporządzaniu testamentu własnoręcznego należy zachować dużą ostrożność. W przypadku wątpliwości czy sporządzony testament będzie wywoływał skutki prawne najlepiej skonsultować się z fachowym pełnomocnikiem.