Niepewny los pracowników zakładów Fiata? Mówiono o tym na konferencji w Sejmie

Konferencja prasowa dotyczyła interpelacji poselskiej, którą do ministra Rozwoju i Technologii w marcu skierowali Magdalena Biejat, Adrian Zandberg, Marcelina Zawisza, Maciej Konieczny, Paulina Matysiak, Daria Gosek-Popiołek.

Jak napisali parlamentarzyści w swojej interpelacji, "z niepokojem przyjmujemy wiadomości spływające od związków zawodowych z zakładów Grupy Stellantis (Grupa FCA) w Bielsku-Białej, które mają być sukcesywnie wygaszane, a co za tym idzie będą organizowane tam zwolnienia grupowe".

- W grudniu ubiegłego roku zlikwidowana została jedna z bielskich spółek należących do FCA Poland, a podobny los ma spotkać kolejną. Trzecia zamykana spółka córka ma siedzibę w Warszawie. Produkcja ma się skurczyć i przenieść do Tychów. Po rozmowach ze związkami zawodowymi wiemy, że spółka FCA Powertrain Polska otworzyła program dobrowolnych odejść, a część pracowników już jest przenoszona do Tychów. Powodem jest wygaszanie w niedalekiej perspektywie produkcji silników 0.9 SGE, a następnie 1.3 SDE. Niestety wytwarzanie napędów elektrycznych przewidziano dla innych zakładów - m.in. we Francji i we Włoszech. Likwidacja tylko tych spółek to około 2000 miejsc pracy w regionie, nie licząc dostawców i kooperantów - możemy przeczytać w interpelacji.

- Niepokój związków budzi także fakt, że specjalna strefa ekonomiczna w Bielsku-Białej, w której pracuje około 10 tysięcy osób, znajdująca się obecnie w zarządzaniu Grupy Stellantis, nie podejmuje rozmów dotyczących przedłużenia umów najmu, które kończą się w najbliższych latach, pracownicy obawiają się, że po tym czasie dojdzie do masowych zwolnień. Działania te zbieżne są również z ostatnią wypowiedzią szefa koncernu Stellantis Carlosa Tavares, w której jasno określa poziom obniżki kosztów działalności grupy na najbliższe lata aż o 40% - stwierdzili parlamentarzyści.

- Miasto Bielsko-Biała stało się zagłębiem dla branży automotive ze względu na strategiczną lokalizację, dobrze skomunikowany teren, potencjał i zaplecze edukacyjne oraz doświadczenie w przemyśle. FSM w Bielsku-Białej dała szansę na rozwój całego regionu, a następnie teren został włączony do tworzących się specjalnych stref ekonomicznych. Bielsko-Biała oraz powiat bielski od lat osiągają jeden z najniższych wskaźników bezrobocia dzięki aktywizacji różnych branż współpracujących z przemysłem automotive - dodali posłowie partii Razem.

Parlamentarzyści partii Razem poinformowali również, że w odpowiedzi na interpelację z 8 marca sekretarz stanu Małgorzata Jarosińska-Jedynak poinformowała, że Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej skierowało pilną prośbę do Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Katowicach o analizę wykorzystania środków z Europejskiego Funduszu Dostosowania do Globalizacji dla zwalnianych pracowników. - Jesteśmy wdzięczni za podjęte przez Ministerstwo działania, liczymy na to, że uda się zachować miejsca pracy w zakładzie - podkreślili.

Zgodnie z prośbą Ministerstwa Funduszy i Polityki Regionalnej posłowie partii Razem skierowali dodatkowe pytania zgodnie z właściwością rzeczową:

• Czy ministerstwo posiada informacje/otrzymuje sygnały o planowanych zmianach strukturalnych w Grupie Stellantis dotyczących likwidacji bądź przeniesienia spółek powiązanych z Grupą FCA/Stellantis działających obecnie na terenie strefy ekonomicznej w Bielsku-Białej? Jeśli tak, czy oszacowano liczbę likwidowanych miejsc pracy i przyrost bezrobocia?
• Czy ministerstwo posiada informacje o innych spółkach działających obecnie na terenie strefy ekonomicznej w Bielsku-Białej, które planują likwidację bądź przeniesienie działalności poza strefę? Jeśli tak, czy oszacowano ilość likwidowanych miejsc pracy i przyrost bezrobocia?
• Czy ministerstwo podejmowało rozmowy z Fiatem na temat sytuacji spółki i rozwiązań, które mogą ocalić miejsca pracy?
• Jak długo będzie funkcjonowała Specjalna Strefa Ekonomiczna w Bielsku-Białej? Jeśli planowana jest jej likwidacja, jakie obejmuje ramy czasowe i jakie działania dotyczące zabezpieczenia miejsc pracy są planowane?
• Czy ministerstwo prowadzi rozmowy z potencjalnymi inwestorami, aby zapełnić lukę po likwidujących się spółkach? Jeśli tak, jakich branż dotyczą?

W czerwcu pojawiła się ostateczna odpowiedź na interpelację posłów partii Razem - wcześniej kilka razy przedłużano termin odpowiedzi, ze względu na "niezadowalającą odpowiedź".

Od 2018 r. funkcjonuje Polska Strefa Inwestycji (PSI), którą reguluje ustawa z dnia 10 maja 2018 r. o wspieraniu nowych inwestycji (Dz.U. 2023 poz. 74). PSI przewiduje możliwość uzyskania zwolnienia podatkowego na nową inwestycję na dowolnym terenie inwestycyjnym, na obszarze całego kraju. Na terenie Bielska-Białej działa Katowicka Specjalna Strefa Ekonomiczna, a samo miasto jest włączone w skład Podstrefy Jastrzębsko-Żorskiej.

Pytanie 1: Czy do Ministerstwa i/lub Katowickiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej wpłynął wniosek obecnego właściciela terenu w Bielsku-Białej przy ul. Grażyńskiego 141 dot. propozycji sprzedaży tego terenu i/lub zmiany dzierżawcy bądź dzierżawców? Jeśli tak, proszę o dołączenie pisma i ewentualnych odpowiedzi na nie.

MRiT oraz Katowicka SSE S.A. nie otrzymały informacji na temat oferty sprzedaży ww. nieruchomości. Należy zaznaczyć, że stanowi ona zwarty kompleks przemysłowy oraz pozostaje własnością podmiotu prywatnego. Ministerstwu Rozwoju i Technologii oraz KSSE S.A. zależy na utrzymaniu przedmiotowej lokalizacji jako strefy przemysłowej. Z rozmów prowadzonych przez KSSE S.A. z przedstawicielami Grupy Stellantis wynika, że również jej władze są tym zainteresowane.

Pytanie 2: Czy Skarb Państwa rozpatruje obecnie wniosek o wykup, przejęcie w zarządzanie terenu przy ul Grażyńskiego 141 w Bielsku-Białej na którym znajduje się część podlegająca pod KSSE? Jeśli tak, w jakiej perspektywie należy spodziewać się decyzji w tej sprawie i kto (proszę podać nazwę organu) prowadzi rozmowy negocjacyjne? W uzyskanej odpowiedzi otrzymujemy zapewnienie o utrzymaniu KSSE na terenie w Bielsku-Białej przy ul. Grażyńskiego 141 do końca 2026 r.

Jak wskazano w odpowiedzi na pytanie wcześniejsze, nieruchomość stanowi kompleks przemysłowy z perspektywą jego wykorzystania w kolejnych latach, również po roku 2026. Po tej dacie część nieruchomości, jak MRiT wskazywało w odpowiedzi na poprzednią interpelację w tej sprawie, utraci formalnie status specjalnej strefy ekonomicznej, ponieważ wynika to z przepisów ustawy z dnia 20 października 1994 r. o specjalnych strefach ekonomicznych oraz wydanych na jej podstawie rozporządzeń wykonawczych. Nie oznacza to jednak, że przedsiębiorcy funkcjonujący na tym terenie utracą możliwość kontynuowania prowadzonej działalności gospodarczej, Zakończy się jedynie możliwość korzystania ze zwolnień podatkowych na podstawie otrzymanych wcześniej zezwoleń. Na działalność w tej lokalizacji może być wydana decyzja o wsparciu na podstawie ustawy o wspieraniu nowych inwestycji. O decyzję taką mogą ubiegać się przedsiębiorcy już prowadzący działalność gospodarczą w przedmiotowej lokalizacji, jak również nowe podmioty gospodarcze zainteresowane przedmiotową lokalizacją.

Pytanie 3: Jakie są plany Ministerstwa oraz KSSE wobec tego terenu w perspektywie po 2026 r. i z kim obecnie prowadzone są negocjacje w tej sprawie?

Wskazana w zapytaniu nieruchomość w dalszym ciągu może być przedmiotem wykorzystania przez przedsiębiorców pod planowane projekty inwestycyjne w ramach Polskiej Strefy Inwestycji. Na chwilę obecną jest to efektywny instrument zachęty inwestycyjnej w ramach regionalnej pomocy publicznej. Dlatego też KSSE S. A. w pierwszej kolejności może oferować tę lokalizację jako realny teren inwestycyjny, ale po uzgodnieniu warunków ze Stellantis.

Pytanie 4: Kiedy i z kim podmioty prowadzące działalność gospodarczą przy ul. Grażyńskiego 141 w Bielsku-Białej będą mogły rozpocząć rozmowy na temat przedłużenia umów najmu/dzierżawy, które kończą się między 2024-2026 r.?

MRiT nie posiada na tym etapie informacji o ich przebiegu, czy poczynionych ustaleniach dotyczących przedłużenia umów najmu lub dzierżawy.

Pytanie 5: Czy strefa ekonomiczna zlokalizowana w Bielsku-Białej przy ul. Grażyńskiego 141 będzie likwidowana po roku 2026?

Jak wskazano w odpowiedzi na pytanie nr 2, po roku 2026 przestaną funkcjonować specjalne strefy ekonomiczne funkcjonujące na podstawie ustawy o specjalnych strefach ekonomicznych, ale w mocy pozostają przepisy ustawy o wspieraniu nowych inwestycji (PSI). Oznacza to, że przedsiębiorcy funkcjonujący na tym terenie będą kontynuować prowadzenie działalności gospodarczej na podstawie wydanych dotychczas bądź nowych decyzji o wsparciu. Dotychczasowi zarządzający strefą pozostaną zarządzającymi obszarami wykonującymi zadania, o których mowa w art. 7 ustawy o wspieraniu nowych inwestycji.

Piotr UścińskiSekretarz stanu w Ministerstwie Rozwoju i Technologii

Odpowiedź Piotra Uścińskiego, sekretarza stanu w Ministerstwie Rozwoju i Technologii, podsumowali m.in. Magdalena Madzia i Mateusza Merta z Razem Podbeskidzie, a także poseł Maciej Konieczny.

- Z odpowiedzi udzielonej nam przez Ministerstwo Rozwoju i Technologii oraz informacji związków zawodowych wyłania się obraz kompletnie nieodpowiedzialnej polityki inwestycyjnej rządu. Pracownicy zakładów i martwiący się o przyszłość Bielska-Białej mieszkańcy zostali kompletnie wyłączeni z dialogu na temat przyszłości strefy przemysłowej w mieście - stwierdzili.

Jak dodali, "brak konkretnych działań inwestycyjnych ze strony państwa, zupełny brak dialogu społecznego, czy szacunków społecznych kosztów likwidacji zakładów pod znakiem zapytania stawia bezpieczeństwo miejsc pracy w regionie".

- Nie ma naszej zgody na taką politykę. Domagamy się włączenia strony pracowniczej i mieszkańców w rozmowy o przyszłości regionu, żądamy także proaktywnego podejścia rządu i samorządu do zabezpieczenia miejsc pracy w mieście - podsumowali przedstawiciele partii Razem.