Na wystawie zaprezentowano nie tylko 77 barwnych kwater witrażowych, zdobiących niegdyś wysokie gotyckie okna strzelistych kościołów, lecz także przykłady gotyckich ornatów, haftów oraz przedmiotów złotniczych. Ukazano warsztat średniowiecznego witrażownika, a także projekty i rysunki artystów oraz pierwszych konserwatorów dzieł sztuki z XIX w.

Zdaniem ks. dr. Szymona Tracza, konserwatora architektury i sztuki sakralnej diecezji bielsko-żywieckiej, w prezentowanych witrażach uderza niezwykła precyzja rysunku oraz kompozycji kwater. -Kwater, które przecież na co dzień nie były widoczne, gdyż często znajdowały się wysoko ponad głowami modlących się w kościele wiernych - zauważył dyrektor Muzeum Diecezjalnego w Bielsku-Białej i przypomniał, że dla ludzi tamtych czasów witraż ze scenami biblijnymi lub hagiograficznymi był przyrównywany do ksiąg Pisma św.

- Podobnie jak przez barwne kompozycje witraży jaśnieje światło słoneczne, tak przez karty świętych tekstów jaśnieje słowo Boże i moc Ducha Świętego, które jest jego siłą sprawczą dla wierzących. Dlatego witrażami wypełniano okna gotyckich katedr, miejskich, ale też i wiejskich kościołów. Niestety czas i zmiany upodobań estetycznych nie były łaskawe dla średniowiecznych witraży, których w Polsce zachowało się bardzo mało - zaznaczył, precyzując, że ze średniowiecznych witraży na terenie Europy do naszych czasów zachowało się zaledwie ich 5 proc.

Jak poinformował ks. Tracz, w Polsce największe zespoły witrażowe zachowały się na terenie Małopolski - w krakowskim kościele Mariackim, stanowiąc tło dla Ołtarza Wita Stwosza, Bożego Ciała oraz dominikanów, kilkanaście zaś kwater w Toruniu, Chojnie i Włocławku oraz Wrocławiu. - Stąd też odkryty niedawno w maswerku gotyckiego okna witraż w Starym Bielsku jest prawdziwym rarytasem, jedynym zachowanym średniowiecznym przeszkleniem, jaki dotrwał na terenie diecezji bielsko-żywieckiej do naszych czasów - podkreślił historyk sztuki i zapewnił, że na krakowskiej wystawie bielski witraż prezentuje się bardzo okazale.

Wystawa w Muzeum Narodowym w Krakowie potrwa do 26 lipca 2020 r. Jej otwarciu towarzyszyła średniowieczna muzyka wokalna wykonana przez ceniony zespół „Jerycho”, który do śpiewu akompaniował sobie na średniowiecznych instrumentach.